Nằm cách thành phố Huế khoảng 50 km, khu du lịch sinh thái Vườn quốc gia Bạch Mã là nơi giáp ranh giữa mảnh đất cố đô trầm lắng và sự năng động của thành phố Đà Nẵng. Có lẽ vì thế mà nơi đây vừa mang nét hoang liêu, u tịch, vừa độc đáo, đa dạng trong hệ thống lớp lang các điểm vui chơi, thưởng lãm và khám phá. Đỉnh Bạch Mã có độ cao 1.450 m so với mặt nước biển, được kỹ sư người Pháp tên M. Girard phát hiện vào năm 1932, sau đó được chính người Pháp xây dựng thành khu nghỉ dưỡng với hệ thống 139 biệt thự, khách sạn, bể bơi, đường giao thông... Có lẽ, sẽ không đủ thời gian để ai đó muốn khám phá Vườn quốc gia Bạch Mã ở Huế chỉ trong vòng một ngày.
Từ chân núi Bạch Mã, du khách có hai sự lựa chọn để bắt đầu chương trình du lịch. Hoặc là tự đi bộ lên núi và lần dở những nét đẹp trong bức tranh muôn màu nơi đây, hoặc sẽ thông qua một phương tiện vận chuyển duy nhất là ô tô với giá tầm 900.000 đồng/chuyến/12 người lên và xuống (hiện không cho đi xe máy lên Bạch Mã). Đối với những đoàn du lịch thì ô tô là sự lựa chọn hợp lý, vì sau khi lên tới đỉnh núi, du khách vẫn còn “toát hết mồ hôi” vì có quá nhiều cảnh đẹp “không chụp thì phí” và còn phải leo trèo mệt nghỉ. Nhưng dù với phương tiện gì thì bạn cũng nên trang bị một đôi giày tốt để đảm bảo an toàn cho đôi chân không bị trầy xước và không bị vắt “hỏi thăm”, hoặc một đôi xăng-đan có đế bám và thoáng để dễ dàng di chuyển.
Vườn quốc gia Bạch Mã đẹp, thơ mộng với mây gió ngút ngàn, với hoa thơm bướm lượn bên những khe suối cạn ven đường, với hoa đỗ quyên dịu dàng một dải bên bờ thác hùng vĩ cao 300m, với những áng mây bay có thể tự tay chạm vào rồi bất giác vụt qua... Bạch Mã đẹp, vẻ thanh tịnh của tiếng chuông vời vợi bên cạnh Vọng Hải Đài, của những biệt thự cổ xưa ẩn hiện sau những rặng cây xanh hay lớp lớp sương giăng kín lối, như tan dần vào miền cổ tích xa xưa... Bạch Mã đẹp trong sự tinh nghịch trên mỗi cung đường lắt léo, lúc làm ta quẹo qua bên này, lúc lại ngả qua bên khác, lúc lại như thách đố với những chỉ dẫn mù mờ, nhưng không gợn lên một chút khó chịu, chỉ là tò mò và khát khao khám phá nhiều hơn. Nếu ví von Vườn quốc gia Bạch Mã như một cô gái đẹp thì vẻ đỏng đảnh, tiểu thư kia chỉ khiến cho bao trái tim ngây ngất mà phải chiều lòng để hợp ý giai nhân mà thôi.
Và, Bạch Mã càng đẹp hơn với sự rộng mở của chính mình. Ai đến du lịch Vườn quốc gia Bạch Mã, nếu đứng từ Vọng Hải Đài có thể quan sát được thêm nhiều danh thắng khác của mảnh đất cố đô. Đó là hồ Truồi bát ngát xanh trong với diện tích 400ha, là Thiền viện Trúc Lâm ẩn hiện trong làn khói mơ màng vô tận, và có thêm cả đầm Cầu Hai vốn nổi tiếng với nhiều sản vật và đượm màu an nhiên. Sẽ là thiếu sót nếu không nói rằng, Bạch Mã đẹp, đẹp đến bí ẩn. Mỗi một điểm dừng chân đều khiến bao du khách phải xuyến xao bởi vẻ đẹp khó lý giải ấy. Và mỗi lần đến, Vườn quốc gia Bạch Mã đều gợi lên một cảm giác lạ lẫm như thể ta chưa từng đến nhưng lại bao dung, hiền hòa với những lời nhắc nhở trong thinh lặng: “Không mang gì về ngoài những bức ảnh đẹp/ Không để lại gì ngoài những dấu chân”.
Nơi đây cũng từng là nơi ẩn náu an toàn cho bộ đội ta trong những năm tháng kháng chiến ác liệt. Di tích lịch sử cách mạng cấp Quốc gia Địa đạo Bạch Mã với chiều dài 140m, chiều cao 1,85m và rộng 1,45m chính là minh chứng cho Bạch Mã với địa thế độc đáo của mình, đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ “rừng che bộ đội, rừng vây quân thù”.
Đi sâu vào Vườn quốc gia Bạch Mã có gì nữa, đó là lớp lang hệ thống động thực vật như được vén lên trước mắt chúng ta với rất nhiều những loài cây quen thuộc, cả những loài cây lạ mà nếu không đọc chỉ dẫn sẽ khó đoán biết được. Động vật ở Bạch Mã có nhiều loài cực hiếm như gà lôi lam màu trắng, trĩ sao (có con dài tới 2m cả đuôi, cao gần 0,5m), sao la... Riêng chim có 333 loài, là điểm hẹn thú vị của dân mê chim. Nếu may mắn, tham gia tour đi Vườn quốc gia Bạch Mã ngắm chim, du khách được anh kiểm lâm Trương Cảm (có thể nói được mấy chục “ngoại ngữ” chim và thú) làm hướng dẫn viên du lịch thì sẽ còn hiểu biết thêm được nhiều điều bổ ích hơn nữa. Nếu tính sơ bộ thì tại Bạch Mã cũng sở hữu đến 338 loại cây thuốc nam đa dụng, và cây hoa đỗ quyên (có đến hơn chục loại) mọc trải thảm bên bờ thác Đỗ Quyên (thác cao nhất ASEAN) là một trong số đó. Ngoài ra còn có nhiều loài cây có thể sẽ khiến bạn tò mò hơn nữa vì mới nghe lần đầu như: nam Trường Sơn, thổ phục linh, thạch xương bồ, bướm bạch, bạch hoa thiết xà... Thêm một bất ngờ nếu như len lỏi vào con đường rừng, bạn bắt gặp được loài hoa ngô đồng vương giả. Khoảng độ tháng 3, tháng 4, hoa ngô đồng bắt đầu rơi, tạo nên một chút thi vị, cao quý và đáng nhớ trên hành trình khám phá Bạch Mã.
Những người say mê du lịch sẽ không xa lạ với câu nói “Xem cây vào Cúc Phương, ngắm thú đến Cát Tiên, tắm thác lên Bạch Mã”. Cũng đúng thôi vì Vườn quốc gia Bạch Mã Huế sở hữu nhiều những ngọn thác đẹp như níu cả trời cao sà xuống đất, với những tên gọi mỹ miều như Đỗ Quyên, Hoàng Yến, Trĩ Sao, thác Bạc, Ngũ Hồ... Và Đỗ Quyên được xem là ngọn thác đẹp nhất, cao nhất với bạt ngàn đỗ quyên bên dòng thác trắng. Đỗ quyên là loài hoa đặc trưng của Bạch Mã, hương sắc trong trẻo, thanh cao của loài hoa ấy cộng hưởng với tiếng ầm ào của thác, họa nên bức tranh thủy mặc chốn núi rừng tuy xa mà gần, đầy sức hút.
Hiện Vườn quốc gia Bạch Mã mở rộng mô hình ươm giống các loại cây, đặc biệt là phong lan để làm phong phú thêm hệ thống sinh vật cảnh. Tọa lạc ngay bên cạnh con đường lớn dẫn lên đỉnh núi, vườn ươm sẽ là một chốn thưởng lãm cho những ai mê cây cảnh, hoa lá và luôn tấp nập với các loài ong bướm kéo về tìm mật.
Những căn biệt thự ở Bạch Mã mang kiến trúc châu Âu cũng là một điểm nhấn cho mỗi điểm dừng chân của du khách. Vườn quốc gia Bạch Mã từng được ghi nhận có 139 biệt thự xây dựng từ thời Pháp với những têm gọi diễm lệ như Morin 1, Morin 2, Cẩm Tú... nhưng đã hoang phế do biến động của lịch sử, chiến tranh. Kể từ cuối những năm 1990 đến đầu những năm 2000, có 9 biệt thự với 54 phòng ở Bạch Mã được trùng tu, phục hồi để phục vụ du lịch nghỉ dưỡng. Gần đây nhất, biệt thự Phong Lan và các dịch vụ du lịch khác đã được khai trương và đưa vào hoạt động... Trong tương lai gần, Bạch Mã hứa hẹn sẽ là điểm du lịch lý thú cho các tour du lịch dài ngày tại Huế.
TTXT du lịch Huế