Cầu Trường Tiền - Huế

Cầu Trường Tiền hay Tràng Tiền, duyên dáng soi bóng trên dòng sông Hương đã hơn 115 năm qua, chứng kiến bao thăng trầm lịch sử của vùng đất cố đô, và là một trong những biểu tượng mang tính đặc trưng nhất của xứ Huế.

Cây cầu hoàn thành vào năm 1899, theo kiến trúc Gothic, cùng kỹ thuật và vật liệu của phương Tây. Dân gian bấy giờ quen câu ca “Cầu Trường Tiền sáu vài mười hai nhịp...”, nhưng thực chất thì cầu gồm 6 nhịp và 12 vài, kết với nhau thành 6 cặp. Cầu có kết cấu vững chắc, với chiều dài khoảng 402m tính từ 2 mố, các nhịp dầm thép có hình vành lược, khẩu độ mỗi nhịp 67m, khổ cầu rộng 6m, bắc qua sông Hương, ngay ngoài Kinh thành Huế.

- Lúc đầu, cây cầu chưa có phần lề dành cho người đi bộ. Mặt cầu được lát bằng ván lim. Đến năm Giáp Thìn - 1904, một cơn bão lịch sử (dân Huế thường gọi là “bão năm Thìn”) đã “thổi” mất 4 nhịp cầu xuống sông Hương.

- Năm 1906, cây cầu được tu sửa lại, và mặt cầu được đúc bằng bê tông cốt thép. Câu ca Huế “Chợ Đông Ba đưa ra ngoài giại/ cầu Trường Tiền đúc lại xi-mon (xi măng)” là nói về sự kiện này. Đến năm 1937, dưới triều vua Bảo Đại, cầu được trùng tu, cải tạo lớn, mở rộng hành lang hai bên cho xe đạp và người đi bộ. Phần hành lang ở giữa cầu phình rộng ra như ban công, làm nơi nghỉ chân, ngắm cảnh.

- Năm 1946, cầu Trường Tiền bị gãy hai phía tả ngạn do bom mìn chiến tranh. Sau đó, cầu được tu sửa tạm để người dân qua lại. Đến năm 1953 cầu mới được sửa chữa hoàn chỉnh như cũ. Trong sự kiện tổng tiến công mùa Xuân năm 1968, cầu Trường Tiền sập một lần nữa, đổ xuống lòng sông Hương. Lúc này, một chiếc cầu phao được dựng thêm bên cạnh để nối đôi bờ, chờ cầu tu sửa tạm thời. Vậy là trong lịch sử, cầu Trường Tiền đã 3 lần “gãy nhịp”.

- Năm 1975, chiến tranh kết thúc, đất nước hòa bình thống nhất. Tới năm 1991, cây cầu được đại trùng tu, kéo dài suốt 5 năm ròng rã (1991-1995). Từ dịp lễ hội Festival Huế năm 2002, cây cầu đã được lắp đặt thêm hệ thống chiếu sáng đổi màu hiện đại, điều khiển bằng phần mềm lập trình. Khi chiều xuống đến đêm, cầu Trường Tiền trở nên rực rỡ trong ánh đèn màu huyền ảo, làm sáng bừng cả một khúc sông Hương.

Kể từ lúc ra đời, cây cầu này đã mang nhiều tên gọi. Thoạt tiên là cầu Thành Thái, rồi Clémenceau, Nguyễn Hoàng, cầu Tràng Tiền ... nhưng dân Huế thì vẫn quen gọi là cầu Trường Tiền, đơn giản bởi ngày trước đối diện phía tả ngạn của cầu có một xưởng đúc tiền của Triều Nguyễn, và bấy giờ cây cầu thì dài nên gọi là Trường Tiền.

Hiện trong quy hoạch giao thông Huế có thêm nhiều cây cầu bắc qua sông Hương, nhưng cầu Trường Tiền xưa và nay vẫn giữ vai trò quan trọng, là gạch nối của quá khứ tới tương lai, và là điểm tham quan hấp dẫn trong chuyến du lịch Huế. Hình ảnh những nhịp cầu cong cong soi bóng xuống dòng sông lững thững thuyền trôi, những tán phượng đỏ hoa cùng những tà áo dài nữ sinh phất phới bên cầu... sẽ mãi là ký ức đẹp trong lòng xứ Huế.