Du lịch Y Tý - Lào Cai

Cao nguyên Y Tý (Bát Xát, Lào Cai) đẹp ngỡ ngàng với biển mây trắng bồng bềnh quyến rũ, núi non rừng già ngoạn mục, cùng tầng tầng lớp lớp ruộng bậc thang kỳ vĩ. Nơi đây còn cuốn hút khách du lịch bởi bản sắc văn hóa của các dân tộc Mông, Dao, Giáy, đặc biệt là cộng đồng người Hà Nhì và những ngôi nhà trình tường hình nấm độc đáo.

Xã Y Tý là một xã vùng biên thuộc huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai. Nằm trên độ cao 2.000m, Y Tý tựa lưng vào dãy núi Nhìu Cồ San cao vút. Nơi đây, hầu như quanh năm mây mù bao phủ, hiếm khi ánh nắng mặt trời soi đủ cả ngày.

Đường lên Y Tý quanh co uốn lượn giữa khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, lúc xuyên thảm rừng già, khi ngang qua những thửa ruộng bậc thang tuyệt đẹp, lác đác vài bản làng nép mình bên sườn núi. Bất chợt gió đem mây tới từ xa, dềnh lên nối đất với trời, xóa nhòa mọi ranh giới, cứ ngỡ “chạy thẳng lên trời”, đi trong sương mù và mây trắng.

Gần đến nơi, thi thoảng lại bắt gặp từng tốp chị em phụ nữ Hà Nhì trong trang phục truyền thống, gùi củi cao quá đầu người, đi giữa mênh mông hoang vắng. Phía dưới thung lũng, thấp thoáng những ngôi nhà trình tường xinh xắn, như những cây nấm mọc lên từ triền núi. Thị tứ Y Tý dần hiện ra giữa không gian mờ sương huyền ảo.

Thả bước dạo quanh Y Tý, dễ bắt gặp sắc màu thổ cẩm của những phụ nữ Hà Nhì, Mông, Dao... Mỗi dân tộc có kiểu phục trang, cách vấn khăn, lối trang sức riêng, không hòa lẫn mà cùng tô điểm cho bức tranh Y Tý thêm sống động. Nếu lên Y Tý vào thứ bảy, bạn còn có dịp hòa mình vào phiên chợ vùng cao đậm sắc màu, no đầy sản vật địa phương.

Khi ánh sáng ban ngày vừa tắt, những thảm mây đã sà xuống thấp, bủa vây khắp không gian, mang đến cái lạnh thấu. Bếp lửa hồng được thắp lên sưởi ấm, và những câu chuyện rôm rả về miền biên ải cũng được bắt đầu.

Vẻ đẹp nguyên sơ của vùng cao Y Tý luôn cuốn hút những bước chân khám phá tìm đến, để được đắm chìm giữa bao la, khoáng đạt, mênh mang của đất trời, để trải nghiệm văn hóa dân tộc và mang về những cảm xúc thú vị.

Du lịch Y Tý chơi gì nữa ?

- Với những ai ưa mạo hiểm, thì khu vực Y Tý còn có thêm tuyến trekking xuyên rừng nguyên sinh với nhiều cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi, để chinh phục đỉnh núi Nhìu Cồn San, hay đỉnh Bạch Mộc Lương Tử.

Du lịch Y Tý ăn gì ?

- Các món chế biến từ thịt trâu, lợn, gà bản..., ăn với cơm nếp, bánh giày, rau rừng..., nhâm nhi rượu mầm thóc, rượu Sim San, bia Hà Nhì. Ngoài ra, còn có một số sản vật vùng cao, hoa quả theo mùa.

Du lịch Y Tý ở đâu ?

- Khách sạn, nhà nghỉ ở Y Tý chưa nhiều, trung tâm xã hiện có một số cơ sở lưu trú, tiện nghi tương đối, phục vụ cả ăn uống, tắm lá thuốc. Thú vị hơn, bạn có thể ở Homestay trong nhà dân, sinh hoạt và trải nghiệm những công việc thường ngày cùng bà con, điển hình như ở thôn Lao Chải của người Hà Nhì với những ngôi nhà nấm.

Đi Y Tý mùa nào đẹp nhất ?

- Cuối tháng 8 đến giữa tháng 9, Y Tý mùa lúa chín vàng trên các thửa ruộng bậc thang.
- Y Tý mùa mây từ tháng 9 đến tháng 4 năm sau, cao điểm “săn mây Y Tý” là sau Tết ta đến tháng 3.
- Tháng 4, hoa đỗ quyên nở khắp rừng già, và cũng chuẩn bị cho ruộng bậc thang Y Tý mùa nước đổ.

- Lễ cúng rừng Gạ Ma Do diễn ra vào ngày Thìn tháng Giêng âm lịch hàng năm.
- Lễ hội cầu mùa Khô Già Già, tổ chức 5 ngày, bắt đầu vào ngày Thìn, kết thúc vào ngày Thân tháng 6 âm lịch.
- Y Tý tháng 11 âm lịch, có Tết Ga Tho Tho diễn ra trong 3 ngày từ mùng 9 đến 11.