Chợ phiên Bắc Hà - Lào Cai

Chợ phiên Bắc Hà thuộc hàng lớn nhất Tây Bắc, đã níu giữ bước chân bao du khách khi có dịp lên với mảnh đất vùng cao này. Chủ nhật hàng tuần, ngày họp chợ phiên Bắc Hà nhộn nhịp đông vui và đầy màu sắc. Theo quan niệm của người dân bản địa, đi chợ cũng đồng nghĩa với đi chơi hội. Bởi, phiên chợ Bắc Hà (Lào Cai) không chỉ đơn thuần là nơi mua, bán trao đổi hàng hóa, mà còn mang yếu tố văn hóa tinh thần, là nơi gặp gỡ, giao lưu, tâm tình.

Người ta đi chợ phiên Bắc Hà từ rất sớm vì nhà xa cách mấy núi, mấy đồi mà đa phần là đi bộ, có khi phải đi từ ngày hôm trước đến hôm sau mới tới. Họ còn mang theo đủ thứ sản vật như hoa quả, chè shan, mật ong, rượu, váy áo thổ cẩm, đồ trang sức, hoa phong lan, cây giống; hay dắt theo những con ngựa, trâu, bò, lợn; hoặc khệ nệ vác những bao ngô, khoai... Nhưng cũng có nhiều người vượt hàng chục cây số về chợ phiên Bắc Hà cũng chỉ mang mỗi một cây khèn. Có người cắp nách chỉ một con gà trống, chú chim họa mi. Hoặc tay không đến chợ, không mua gì và cũng chẳng có gì bán, họ đi để 1 ngày được sống trong đông vui cho bõ cả tuần lặng thầm nơi sườn núi.

Sáng sớm, trời vẫn bồng bồng mây trắng, mọi ngả đường về chợ phiên Bắc Hà đã họa lên sắc màu thổ cẩm. Nhóm 5, nhóm 3 gia đình, người già, trẻ nhỏ, chàng trai, cô gái ăn vận đẹp nhất xuống chợ. Khách du lịch trong và ngoài nước cũng xúm xít hòa vui. Cái chợ rộng nhanh chóng chật kín người. Làm nên vẻ đẹp ấn tượng của hội chợ Bắc Hà chính là chị em phụ nữ với những sắc phục đủ màu. Đẹp nhất vẫn là váy áo của phụ nữ Mông Hoa. Váy xòe rộng như đuôi công nổi bật hai màu vàng, đỏ. Mỗi cô gái như một bông hoa di động. Từng tốp, từng tốp, cười nói rôm rả, đi đến đâu là bừng sáng, cuốn theo những ánh nhìn mê đắm. Cả phiên chợ rực rỡ như một chợ hoa.

Chợ phiên Bắc Hà rộng lắm, chia thành nhiều khu với đặc trưng riêng của sản phẩm hàng hóa. Đầu tiên phải kể đến chợ thổ cẩm do chính người dân tộc nơi đây thêu, dệt thủ công. Những bộ váy áo, túi, ví, khăn... đầy màu sắc được trải, treo khắp các gian hàng. Đi kèm với trang phục là vòng, nhẫn, kiềng được đúc bằng bạc, bằng đồng... với những hình dáng và họa tiết mang đậm “cá tính” núi rừng, luôn cuốn hút sự chú ý của nhiều du khách.

Kế đến là thế giới sắc màu của ớt đỏ tươi, rau xanh mướt, sáp ong vàng nghệ, cuốc xẻng đen đậm... bày ra thích mắt. Vòng ra sau là các khu vực rộng dành cho chợ ngựa Bắc Hà, chợ trâu Bắc Hà với quy mô hàng trăm con, cùng cánh đàn ông tụ tập đông đúc. Và không thể thiếu chợ chó Bắc Hà với các giống chó quý vùng cao, được giới yêu thú cưng săn đón. Hay như chợ chim Bắc Hà, nơi những “bản nhạc rừng” vang lên thánh thót...

Rộn rã nói cười hơn cả là chợ ẩm thực, nơi thắng cố không lúc nào vơi trong chảo cũng như rượu không lúc nào cạn trong bình, nơi người miền xuôi hay miền ngược cũng đều lạ thành quen, cùng hòa vào nhau bên bát rượu ngô nồng nàn, thơm nức. Người ta nói, rượu ngô bản Phố uống tại chợ phiên Bắc Hà dường như ngon hơn, cái cảm giác chông chênh, chếnh choáng men say dường như cũng dễ chịu hơn. Ở chợ ẩm thực, người ta còn được hít hà hương vị mèn mén, hoa quế, hoa hồi..., được “no con mắt” trước những mâm xôi ngũ sắc, những chiếc bánh dày xanh, tím..., được “lây” vẻ thích thú của trẻ con vùng cao bên hàng bánh rán giòn rụm, quán phở bốc khói nghi ngút, tiếng xì xụp ngon miệng...

Chợ phiên Bắc Hà còn “cảm” du khách ở cái cách mua bán của người miền núi thật đặc biệt. Chân chất, thân tình, hiếm khi thấy tranh giành, to tiếng. Người mua thoải mái xem xét, lựa chọn. Người bán không nặng mời chào, nói thách. Dù cho món hàng có giá trị lớn đi nữa, một khi đã “ưng cái bụng” là cuộc giao dịch diễn ra nhanh chóng. Người bán phát giá, khách mua chỉ trả giá thêm 1, 2 lần là đồng thuận. Nếu không phải là những khuôn mặt thật thà, những nụ cười hồn hậu, thì chúng ta cũng bắt gặp ở họ cái vẻ an nhiên, tĩnh tại và điều đó đem lại cho khách du lịch chợ Bắc Hà cảm giác thật thoải mái như đang đi giữa chợ quê mình.

Có thể nói, thật đặc sắc chợ phiên Bắc Hà, nơi vẫn lưu giữ đậm nét sinh hoạt cộng đồng của các dân tộc vùng cao Tây Bắc, cùng những giá trị văn hóa truyền thống độc đáo đã làm nên sức hút đặc biệt với du khách gần xa. Dễ hiểu vì sao chợ Bắc Hà từng được bầu chọn là một trong 10 chợ hấp dẫn nhất Đông Nam Á.


* Chợ phiên Bắc Hà họp ngày nào : chủ nhật hàng tuần, từ sáng sớm đến tầm 14 giờ chiều thì tan dần.

- Từ cuối tháng 3/2015, chợ đêm Bắc Hà chính thức khai trương, diễn ra vào tối thứ 7 hàng tuần, nhằm chào đón vào giao lưu với khách du lịch bằng các tiết mục văn nghệ dân tộc đặc sắc như múa xòe, múa khèn, múa xênh tiền, hát đối..., cùng lửa trại tưng bừng, náo nhiệt đến tận khuya. Ngoài ra, tại chợ đêm Bắc Hà còn có khu ẩm thực và các gian hàng bán sản phẩm truyền thống địa phương như thổ cẩm, váy, áo, quà lưu niệm.