Nhà thờ tộc Nguyễn Tường - Phố cổ Hội An

Nhà thờ tộc Nguyễn Tường (địa chỉ - số 8/2 đường Nguyễn Thị Minh Khai) thường được người dân địa phương gọi là Dinh Ông Lớn. Đây là di tích có giá trị đặc biệt, gắn với sự phát tích của dòng họ Nguyễn Tường ở Hội An và của nhóm Tự Lực Văn Đoàn, đồng thời lưu giữ nhiều sách hiếm, đồ cổ và sắc vong vua ban.

- Tiền nhân khởi dựng Nhà thờ tộc Nguyễn Tường là cụ Nguyễn Tường Vân (Binh bộ Thượng thư triều Minh Mạng).

- Ngôi nhà được bắt đầu xây dựng vào đầu thế kỷ 19. Tôn tạo vào năm 1909. Đến năm 2005, thì được Nhà Nước đại tu bổ.

- Năm 2008, Nhà thờ tộc Nguyễn Tường được xếp hạng là di tích lịch sử văn hóa và kiến trúc nghệ thuật cấp tỉnh.

- Đến giữa năm 2013 thì mở cửa đón khách tham quan. Hiện ngôi nhà đang được các hậu duệ đời thứ 10 trông coi và bảo quản.


Nhà thờ tộc Nguyễn Tường là công trình kiến trúc nghệ thuật đặc sắc:

- Hai bậc tâm cấp (bên nam, bên nữ) dẫn lên nhà. Cửa sổ được thiết kế hình quả phật thủ. Ngăn cách phần hiên với nội thất công trình là 3 bộ cửa "thượng song hạ bản", mỗi bộ có bốn cánh.

- Hệ thống cột kèo của phủ thờ có sự kết hợp hài hòa của nhiều trường phái kiến trúc ở cả hai mái trước và sau. Giá đỡ mái vỏ cua được chạm trỗ hình hoa cúc cách điệu, mang ý nghĩa vĩnh cửu; kết nối với cây dưa theo đề tài Cát Tường, thể hiện ước vọng sự nối tiếp vô tận.


Nhà thờ tộc Nguyễn Tường hiện trưng bày nhiều di vật có giá trị:

- Các chiếu chỉ, sắc phong của cụ Nguyễn Tường Vân và người con trưởng Nguyễn Tường Vĩnh qua các đời vua Gia Long, Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức.

- Cặp bình hoa bằng gỗ được chạm nổi hình rồng có niên đại hơn 100 năm.

- Nhiều đầu sách quý hiếm của nhóm Tự Lực Văn Đoàn như tiểu thuyết Đoạn Tuyệt của nhà văn Nhất Linh, hay cuốn Mười điều tâm niệm của nhà văn Hoàng Đạo... cùng bản sao các bức tranh của nhà văn Nhất Linh và nhiều vật dụng cổ của gia tộc.


Một điều đáng tự hào khác của dòng họ Nguyễn Tường là về bản Hương ước thập điều của Hội An. Đây là tư liệu viết bằng chữ Hán, do tú tài Nguyễn Tường Tiếp soạn thảo vào khoảng cuối thế kỷ 19, mang nhiều giá trị khảo cứu của hương ước làng Cẩm Phô. Đây còn là bản hương ước Việt lần đầu được tìm thấy tại Hội An.