Từ tháng 10 đến tháng 3 năm sau là mùa chim di cư về Vườn quốc gia Xuân Thủy khi nơi đây là điểm dừng chân, kiếm ăn và tích lũy năng lượng cho hành trình tiếp theo của các đàn chim từ phương Bắc xuống phương Nam tránh rét.
- Tại đây, các nhà nghiên cứu đã thống kê được trên 219 loài chim thuộc 41 họ và 13 bộ, trong đó 9 loài có tên trong sách đỏ quốc tế. Vào mùa chim di cư hàng năm, số lượng chim lên tới 40 vạn con, thuộc hơn 100 loài khác nhau, đã tạo sự hấp dẫn cho du khách đến chiêm ngưỡng, tìm hiểu, nghiên cứu khoa học. Hiện có 2 đơn vị là Ban quản lý Vườn quốc gia Xuân Thủy và Hợp tác xã du lịch sinh thái cộng đồng xã Giao Xuân tổ chức khai thác các tuyến, tour du lịch xem chim tại vườn.
Theo đó, để đón tiếp và phục vụ du khách, thời gian qua Ban quản lý Vườn quốc gia Xuân Thủy đã đầu tư, xây dựng nơi ăn nghỉ, một số chòi quan sát chim cho du khách. Hiện BQL có 14 phòng nghỉ đôi, phòng ăn có sức chứa hàng trăm người, phòng họp hội nghị, ca nô chở khách; 5 hướng dẫn viên du lịch có nghiệp vụ vững vàng, trong đó những người hướng dẫn các đoàn khách xem chim được bồi dưỡng chuyên sâu sự hiểu biết về các loài chim trong vườn.
- Tùy nhu cầu của du khách, các tour du lịch tham quan sẽ diễn ra trong 1 ngày, 2 ngày 1 đêm hoặc dài ngày. Du khách sẽ lên ca nô xuất phát từ trụ sở BQL và đi thuyền dọc theo sông Vọp ra cửa Ba Lạt (cửa sông Hồng) rồi đến cuối Cồn Lu, Cồn Ngạn, là nơi tập trung của những đàn chim di trú, nơi ngụ cư của các loài chim nước quý hiếm. Trung bình mỗi năm, Ban quản lý Vườn quốc gia Xuân Thủy đón tiếp khoảng 10 nghìn lượt khách, trong đó cao điểm nhất là vào mùa chim di cư với mỗi tháng hàng trăm du khách.
- Từ tháng 10/2015 đến nay, BQL đã đón tiếp trên 20 đoàn khách tham quan, trung bình mỗi đoàn 20-25 người. Ngoài đối tượng khách du lịch trong nước, số lượng khách nước ngoài đến VQG tìm hiểu về các loài chim di cư khá đông. Các đoàn khách này khoảng 10-15 người, thường là các nhà nghiên cứu khoa học, sinh viên, người yêu thích các loài chim. Ông Robert Jin, du khách Úc trong chuyến tham quan Vườn quốc gia Xuân Thủy với bạn bè vào cuối tháng 11/2015 cho biết: “Tôi là người thích du lịch khám phá. Tôi biết đến Vườn quốc gia Xuân Thủy sau khi tìm hiểu trên mạng internet. Đến đây, được ngắm các loài chim di cư, được tìm hiểu cuộc sống của chúng, khiến chúng tôi có rất nhiều ấn tượng tốt đẹp về vùng đất này”.
Bên cạnh việc tiếp cận Vườn quốc gia Xuân Thủy thông qua BQL, nhiều khách du lịch còn đến đây thông qua mô hình du lịch sinh thái cộng đồng xã Giao Xuân. Anh Trịnh Văn Hậu, Trưởng ban điều hành Hợp tác xã du lịch sinh thái cộng đồng xã Giao Xuân cho biết: Mô hình được triển khai từ năm 2005 do Trung tâm Bảo tồn sinh vật biển và phát triển cộng đồng (MCD) giúp các hộ tham gia làm du lịch bằng việc đầu tư mua sắm trang thiết bị, phòng nghỉ, nấu ăn phục vụ du khách...
- Đến nay, các thành viên của HTX có thể đón tiếp 50-60 khách nghỉ đêm với giá 80.000đ/khách/đêm. Do giá cả hợp lý, hoạt động có tổ chức, hiện HTX có trên 20 đối tác khắp các nước: Hàn Quốc, Pháp, Thái Lan, Trung Quốc... và các doanh nghiệp lữ hành trong nước. Đến du lịch Vườn quốc gia Xuân Thủy trong mùa chim di cư, du khách sẽ được HTX tổ chức các tour du lịch hấp dẫn từ 1-3 ngày. Theo đó, du khách được đưa ra bến thuyền của xã Giao Lạc, sau đó lên thuyền có sức chứa tối đa 70 người, đi 4-6km xuyên rừng đến các điểm xem chim trong vườn, lên các chòi quan sát để ngắm chim, đến thăm khu nuôi thả ngao vạng với hàng trăm chòi canh mọc lên giữa cảnh trời nước bao la.
- Ngoài hoạt động tìm hiểu cuộc sống của chim di cư, trong chuyến du lịch nơi đây du khách còn được tham gia nhiều hoạt động như tắm biển, ăn hải sản trên nhà giàn trông ngao giữa biển, du khảo đồng quê bằng hình thức đi xe đạp, tìm hiểu cuộc sống của người dân ở các xã vùng đệm, giao lưu văn nghệ... Từ đầu năm 2015 đến nay, HTX du lịch sinh thái cộng đồng Giao Xuân đã đón khoảng 400 khách trong và ngoài nước đến khám phá Vườn quốc gia Xuân Thủy, trong đó chiếm một nửa là khách quốc tế.
Du lịch Vườn quốc gia Xuân Thủy mùa chim di cư chính là “điểm nhấn” trong hoạt động du lịch của tỉnh trong dịp cuối năm và đầu năm mới. Tuy nhiên, do năm nay thời tiết chuyển rét muộn nên thời điểm này hoạt động xem chim tại đây vẫn chưa thật sự sôi động. Dự kiến từ đầu tháng 12/2015 khi thời tiết chuyển rét, số lượng chim di cư tăng lên sẽ có đông du khách.
Bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động du lịch sinh thái Vườn quốc gia Xuân Thủy vẫn còn bộc lộ một số hạn chế. Điều kiện cơ sở hạ tầng du lịch tại VQG và các xã vùng đệm còn đơn giản, chưa quy hoạch chi tiết phân khu chức năng như bến tàu, thuyền, luồng lạch, cơ sở dịch vụ lưu trú, phương tiện chuyên chở... đáp ứng nhu cầu tham quan, ăn nghỉ của du khách. Để đẩy mạnh phát triển du lịch, thời gian tới BQL Vườn quốc gia Xuân Thủy, HTX du lịch sinh thái cộng đồng Giao Xuân cần đẩy mạnh công tác quảng bá về tiềm năng của VQG trên các phương tiện thông tin đại chúng, trên hệ thống internet, qua các doanh nghiệp kinh doanh du lịch lữ hành... Bên cạnh đó, cần quan tâm nâng cao chất lượng dịch vụ phục vụ nhu cầu ăn, nghỉ của du khách, qua đó thu hút ngày càng đông du khách trong và ngoài nước, góp phần đưa du lịch tỉnh nhà phát triển.
TTXT du lịch Nam Định