Công tác trùng tu, tôn tạo các di tích văn hóa, di tích lịch sử cách mạng ở TPHCM lâu nay được coi là khá trầm lắng. Thực tế quan sát và theo nhận định của các chuyên gia, việc trùng tu di tích tại TPHCM có vẻ chậm nhưng được tiến hành khá thận trọng, kỹ lưỡng. Điển hình có thể kể đến quá trình Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn trùng tu sau gần 140 năm ...
Có thể nói một trong những sự kiện thu hút sự chú ý của đông đảo người dân TPHCM gần đây nhất là việc khởi công trùng tu sửa chữa Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn (Công trường Công xã Paris, quận 1) với quy mô lớn. Linh mục Hồ Văn Xuân, Tổng đại diện Giáo phận TPHCM kiêm Trưởng ban Trùng tu Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn, chia sẻ: “Với một công trình tôn giáo, một công trình kiến trúc văn hóa lịch sử mà đến nay đã hơn 140 năm tuổi, tất cả phải được tiến hành hết sức thận trọng”. Phương án được đồng thuận nhất là bằng mọi khả năng có thể, phải phục dựng nguyên gốc kiến trúc và tìm kiếm bằng được những loại vật liệu cùng chủng loại, màu sắc, cùng hãng sản xuất như trước đây.
Phải mất hơn 2 năm kiểm định và khảo sát toàn diện hiện trạng của Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn, giữa năm 2016, ban trùng tu đã lặn lội đến tận những ngôi làng xa xôi ở Pháp để tìm hiểu về loại tôn kẽm cổ xưa, để lợp lại 2 tháp nhọn phía trên tháp chuông. Cuối cùng, loại tôn kẽm azengar và máng xối sản xuất tại Nhà máy Vmzinc (thuộc Tập đoàn Umicore, Bỉ) tại Pháp được chọn. Quyết tâm tìm loại ngói mũi tên quý hiếm, linh mục Hồ Văn Xuân phải đến Hãng ngói Monier. Ông kể: “Nhìn thấy ngói Marseille (ngói mũi tên) giống y chang ngói cần lợp mái trên của nhà thờ, tôi mừng không tả được. Tôi tiếp tục quay về Paris để khảo sát một số hãng về kính màu, rất may mọi việc đều suôn sẻ”. Tháng 10/2016, linh mục Hồ Văn Xuân tiếp tục qua Đức, tìm hãng sản xuất ngói Meyer-Holsen để mua ngói vảy cá, đồng thời nhờ Công ty Eurohaus đặt hàng giúp ngói âm dương. Do phải làm khuôn riêng cho loại ngói âm dương quá hiếm và chỉ dành riêng cho Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn nên giá đắt hơn. Nhà thờ cũng quyết định nhập toàn bộ vữa từ Đức về sử dụng cho công trình đồng bộ.
Về 2 quả chuông mới, sau khi so sánh và cân nhắc rất kỹ, nhà thờ quyết định hợp tác với Bollée - hãng đã đúc 6 quả chuông nhà thờ năm 1878 và từng sang Việt Nam vào năm 1978 để khảo sát tư vấn phần hư hỏng tháp chuông. Nhà thờ mua thêm 2 chuông mới, quả lớn 1.000kg và quả nhỏ 650kg. Đồng hồ được lập trình, tới giờ gõ thì phát nhạc, với 1.000 bản nhạc - tùy giờ và từng tính chất buổi lễ. Có 5 hạng mục chính trùng tu là mái ngói, 2 chóp tháp chuông, bộ chuông, tranh kính màu, tường gạch bị bong tróc. Tổng cộng gần 30.000 viên ngói mũi tên, 86.000 viên ngói vảy cá, 10.800 viên ngói âm dương đã về Việt Nam. Tổng chi phí cho đợt đại tu Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn lần này khoảng 100 tỷ đồng, từ nguồn vốn xã hội hóa... Nếu mọi việc suôn sẻ, việc trùng tu Nhà thờ Đức Bà Sài Gòn sẽ hoàn thành cuối năm 2019 hoặc tháng 6/2020. Suốt thời gian này, nhà thờ vẫn cử hành thánh lễ bình thường, chỉ tạm dừng việc tham quan. Tất cả đều cùng chung nỗ lực nhằm “trả lại nhan sắc” cho một tuyệt tác kiến trúc Roman - Gothic đã gắn liền với lịch sử, đi vào tiềm thức của bao thế hệ người dân Sài Gòn - TPHCM, góp phần tôn vinh vẻ đẹp không gian đô thị chung cho trung tâm thành phố.
TTXT du lịch TPHCM