Những năm qua, huyện Sapa đã có nhiều giải pháp, cách làm hay nhằm bảo vệ môi trường trên địa bàn, góp phần phát triển du lịch bền vững. Là địa phương giàu tiềm năng phát triển kinh tế du lịch nhờ có khí hậu mát mẻ, phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ, đa dạng điểm tham quan, khám phá và giàu bản sắc văn hóa, do vậy, việc bảo vệ môi trường có ý nghĩa rất quan trọng trong phát triển du lịch Sapa. Năm 2016, Huyện ủy Sapa đã phê duyệt và triển khai Đề án số 09 “Bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2016 - 2020” nhằm từng bước khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường trên địa bàn huyện. Một trong những nhiệm vụ quan trọng, được nhấn mạnh trong đề án này là cải thiện môi trường đô thị và các điểm, tour, tuyến du lịch để thúc đẩy ngành du lịch Sapa phát triển.
Đến du lịch Sapa cách đây khoảng một năm, nhiều du khách khá khó chịu và thất vọng bởi rác thải sinh hoạt “chất thành đống” tại một số ngã ba, ngã tư; rác xây dựng cũng đổ bừa bãi dọc các tuyến đường, nhưng đến nay, tình trạng này đã cơ bản được khắc phục. Chuyển biến trong việc cải thiện môi trường đô thị và các điểm, tour, tuyến du lịch trên địa bàn huyện chính là tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt được xử lý đạt trên 98%, khối lượng thu gom rác thải đạt trên 24 tấn/ngày; 100% chất thải hữu cơ và vô cơ được thu gom, vận chuyển, xử lý tại Nhà máy xử lý rác thải Lào Cai và bãi rác thải Bản Khoang, tỷ lệ phân loại rác thải tại nguồn đạt trên 70%; trên 80% chất thải rắn xây dựng được đổ đúng nơi quy định, hạn chế cơ bản tình trạng đổ thải không đúng nơi quy định. Năm 2017, huyện Sapa đã hoàn thành việc sửa chữa, nâng cấp, nạo vét bùn, thay nước hồ điều hòa trung tâm thị trấn; nồng độ các chỉ số môi trường trong khu vực thị trấn đều đạt các tiêu chuẩn về môi trường không khí. Tuy nhiên, việc trồng cây xanh phân tán chưa triển khai được nhiều, một số khu vực có số lượng cây trồng giảm do thi công các dự án... Bên cạnh đó, tỷ lệ xử lý chất thải của người dân khu vực nông thôn còn thấp.
Để rác thải không ùn ứ tại các điểm nút giao thông trong khu vực thị trấn du lịch Sapa, từ tháng 4/2018, Xí nghiệp Môi trường Sapa (Công ty Cổ phần Môi trường đô thị tỉnh Lào Cai) đã đưa vào vận hành 4 xe điện để giải phóng các điểm tập kết rác thải từ khu vực cổng chào đến sân Quần trung tâm thị trấn Sapa; lắp đặt thêm 40 cặp thùng rác dung tích 240 lít/thùng tại các khu công cộng, nâng tổng số thùng rác công cộng lên 70 cặp; cử 28 công nhân thu gom rác thải trên 52 tuyến đường trên địa bàn thị trấn; vận hành 3 xe chuyên dụng (2 xe 5 tấn, 1 xe 1 tấn) thu gom rác tại các điểm tập kết và vận chuyển xử lý tại Nhà máy xử lý rác thải Lào Cai (rác hữu cơ) và bãi rác thải Bản Khoang (rác vô cơ).
Với Vườn Quốc gia Hoàng Liên, việc bảo vệ môi trường, cảnh quan nhằm thu hút khách du lịch được đơn vị đặc biệt quan tâm. Để giảm thiểu lượng rác xả trên các tuyến du lịch do Vườn Quốc gia quản lý, đơn vị đã phối hợp với các công ty du lịch Sapa, đơn vị lữ hành, hướng dẫn viên du lịch tuyên truyền đến du khách nội dung bảo vệ môi trường và cảnh quan sinh thái. Cán bộ của vườn cũng thường xuyên phát túi đựng rác cho du khách để mang rác ra khỏi rừng sau mỗi chuyến tham quan. Tại các điểm dừng nghỉ ở độ cao 2.200 m và 2.800 m, đơn vị tổ chức phân loại rác tại nguồn và mang toàn bộ rác vô cơ thu gom được ra khỏi rừng; đồng thời phối hợp ký cam kết bảo vệ môi trường đối với đơn vị khai thác, vận hành hệ thống cáp treo... Ông Nguyễn Duy Thịnh, Phó Giám đốc Vườn Quốc gia Hoàng Liên khẳng định: Nhờ tuyên truyền tốt và có những chế tài phù hợp nên ý thức của du khách đã có chuyển biến tích cực, tình trạng du khách xả rác sau mỗi chuyến đi giảm đáng kể. Chúng tôi kiên quyết từ chối cung cấp dịch vụ cho các đơn vị lữ hành, du khách... xả rác bừa bãi khi tham quan tại vườn.
Tại các khu, điểm du lịch Sapa như Thác Bạc, Bãi đá cổ, Hàm Rồng, Cát Cát... cũng được đầu tư các thiết bị vệ sinh môi trường và thường xuyên tổ chức thu gom, xử lý rác thải, tỷ lệ đạt trên 90%... Những giải pháp trên đã và đang góp phần thu hút khách tới du lịch Sapa. Theo thống kê của UBND huyện Sapa, lượng khách du lịch đến địa bàn huyện 6 tháng đầu năm đạt trên 1,4 triệu lượt, tăng 41% so với cùng kỳ năm 2017 (trong đó khách quốc tế đạt trên 141.000 lượt).
Ông Nguyễn Đình Dũng, Phó Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch cho biết: Trong phát triển du lịch, các yếu tố bền vững gồm kinh tế, quốc phòng, an ninh, môi trường và văn hóa. Vì vậy, bảo vệ môi trường là một yếu tố quan trọng giúp du lịch Sapa phát triển bền vững. Để công tác bảo vệ môi trường đạt hiệu quả, cần có sự vào cuộc của các cấp, các ngành và người dân, đặc biệt là chú trọng nâng cao ý thức của người dân, du khách, các cơ sở lưu trú, lữ hành và kinh doanh dịch vụ... Tỉnh cần sớm ban hành bộ quy tắc ứng xử văn minh trong du lịch với những khuyến cáo để bảo vệ môi trường. Khi xét duyệt các dự án du lịch, các đơn vị chức năng nên đánh giá chặt chẽ tác động môi trường của dự án với du lịch, đồng thời thường xuyên kiểm tra và xử lý nghiêm các hành vi gây ô nhiễm môi trường...
TTXT du lịch Sapa