Làng gốm Bát Tràng - Hà Nội

Về thăm làng gốm Bát Tràng ở Hà Nội, chứng kiến những đôi tay tài hoa, biến thớ đất vô tri thành những bình, tượng, tranh... rồi công phu vẽ lên đó những họa tiết đẹp mắt, ta thấy thêm yêu mảnh đất bên bờ sông Hồng.


Giới thiệu về làng gốm Bát Tràng

Gia phả của nhiều dòng họ ở Bát Tràng vẫn còn lưu giữ gốc tích. Chuyện kể rằng, làng gốm Bát Tràng ban đầu có tên Bạch Thổ Phường, là nơi đã đón những người thợ gốm làng Vĩnh Ninh Tràng, Bồ Xuyên, Bạch Bát (ở vùng Thanh Hóa - Ninh Bình xưa) đến đây lập làng, mở lò làm gốm, gạch. Quá trình chuyển từ quê cũ đến quê mới diễn ra trong nhiều thế kỷ, nhất là vào thời nhà Trần, Lê Sơ và Lê Trung Hưng đã có khoảng 20 dòng họ cùng định cư. Từ đó, nghề gốm ở làng ngày càng phát triển và nổi danh khắp nơi.

Đặc biệt, vào ngày 20/2/1959, người dân Bát Tràng đã vinh dự được đón Bác Hồ về thăm. Bác khen thành quả đạt được và dặn dò thêm: "Làng Bát Tràng mới phải làm sao trở thành một làng kiểu mẫu của nước Việt Nam mới".

Đến nay, làng gốm Bát Tràng đã có 25 nghệ nhân và 3 nghệ nhân ưu tú do Nhà nước phong tặng, trong đó gồm 5 cụ đạt danh hiệu nghệ nhân Đông Dương. Nổi tiếng như nghệ nhân Trần Độ được mệnh danh là "vua" phục chế gốm cổ Thăng Long, gốm men nâu đời Trần và sáng chế nhiều bài men đẹp, độc đáo. Phạm Anh Đạo được công nhận nghệ nhân trẻ nhất ở tuổi 35, với những tác phẩm làm "sống lại" mẫu gốm hoa nâu thời Lý - Trần, gốm men lam, men rạn tưởng như thất truyền. Nhân dịp kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, anh Đạo đã cho ra lò thành công hai chiếc chóe kỷ lục, mỗi chiếc nặng 5 tạ, cao 1.95m, đường kính gần 1.2m, nước men rạn theo lối giả cổ...

Ngày nay, sản phẩm làng gốm Bát Tràng đã có chỗ đứng vững chắc trên thị trường nội địa, đồng thời xuất khẩu sang Châu Âu, Châu Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản... với hơn 50 công ty và gần 700 hộ gia đình tham gia sản xuất kinh doanh. Có hộ chuyên hàng gia dụng, bát, ấm chén, có hộ chuyên lộc bình... mỗi hộ có hướng đi riêng, nên gốm sứ Bát Tràng rất đa dạng. Trong những năm gần đây, các nghệ nhân đã kết hợp được kinh nghiệm lâu đời và công nghệ hiện đại, nhờ đó mà tinh hoa làng nghề gốm Bát Tràng ngày càng tỏa sáng.


Du lịch làng gốm Bát Tràng

Không những nổi tiếng về các mặt hàng gốm sứ tinh xảo và đạt chất lượng cao, làng gốm Bát Tràng ngày nay còn trở thành điểm du lịch làng nghề nổi bật của Hà Nội, thu hút du khách với các hoạt động trải nghiệm thú vị.

Trung tâm làng gốm Bát Tràng có khu chợ gốm rộng khoảng 6.000 mét vuông, được chia thành các gian hàng bày bán đủ loại mặt hàng thủ công mỹ nghệ liên quan đến gốm sứ, từ những gian hàng bát đĩa bình dân và cao cấp, đồ trang trí cầu kỳ cho đến tiểu cảnh non bộ và những món đồ lưu niệm nhỏ xinh...

- Trong số nhiều mặt hàng của làng nghề gốm sứ Bát Tràng, gây thích thú với các bạn trẻ có lẽ là những viên đất nung được khắc chữ, đủ màu sắc. Sau khi đã chọn cho mình những viên như ý rồi xếp thành thông điệp, các cô bán hàng ở đây sẽ nhanh thoăn thoắt giúp bạn kết lại thành vòng tay hoặc vòng cổ bắt mắt.

Chơi chợ đã thỏa thích, bạn có thể dạo một vòng tham quan làng gốm Bát Tràng bằng xe trâu cũng khá lý thú, hoặc thả bộ men theo những ngõ nhỏ quanh co trong làng, bạn dễ bắt gặp những giàn phơi gốm ngộ nghĩnh và những bức tường than kỳ lạ, làm phông nền chụp ảnh thì rất độc đáo.

Quanh làng gốm Bát Tràng có nhiều xưởng gốm tư nhân hoặc gia đình, chất đầy đồ gốm phía trước như một cách trưng bày những sản phẩm có thế mạnh. Bạn có thể ngỏ ý vào tham quan và mua gốm ngay tại đây, có khi sẽ mua được những món độc hơn ngoài chợ mà giá cũng thấp hơn.

- Đi Bát Tràng có gì hay nữa, đó là tại những cơ sở làm gốm trong làng, bạn có thể thử trải nghiệm cảm giác trở thành thợ gốm với chi phí khá rẻ, tha hồ sáng tạo hay đùa nghịch với đất sét trên bàn gốm xoay. Nếu khéo tay cho ra tác phẩm ưng ý, bạn có thể nung gốm và mang về làm kỷ niệm.