Ninh Bình là vùng đất có bề dày truyền thống văn hóa, lịch sử, được thiên nhiên ban tặng nhiều cảnh quan kỳ thú. Ninh Bình còn là nơi lưu giữ nhiều di tích lịch sử - văn hóa, công trình kiến trúc tôn giáo đặc sắc. Trên địa bàn tỉnh hiện có 1.499 di tích lịch sử văn hóa, trong đó có 2 di tích được công nhận di tích cấp quốc gia đặc biệt, 77 di tích cấp quốc gia và 263 di tích cấp tỉnh. Ninh Bình còn được biết đến là địa phương có nhiều lễ hội truyền thống, trong đó có những lễ hội tiêu biểu như: Lễ hội Hoa Lư, Lễ hội chùa Bái Đính, Lễ hội đền Thái Vi, Lễ hội Tràng An... Bên cạnh đó là các làng nghề thủ công truyền thống, nghệ thuật dân gian đặc sắc, ẩm thực độc đáo. Đây là những điều kiện thuận lợi để Ninh Bình phát triển du lịch. Đặc biệt, năm 2014, Quần thể danh thắng Tràng An được ghi danh là Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới, mở ra cơ hội mới cho du lịch Ninh Bình.
Phát huy tiềm năng, lợi thế, trong những năm qua, tỉnh đã có nhiều chủ trương, chính sách nhằm thúc đẩy phát triển du lịch Ninh Bình - Tràng An một cách bền vững, từng bước đưa du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, giải quyết việc làm, cải thiện đời sống nhân dân, mở rộng các mối quan hệ, hợp tác của tỉnh. Phát triển du lịch còn góp phần đưa hình ảnh và vị thế của Ninh Bình vươn xa, tạo điều kiện thuận lợi để thu hút đầu tư và là điểm đến hấp dẫn du khách trong và ngoài nước.
Những năm gần đây, lượng khách du lịch đến Ninh Bình liên tục tăng, năm sau cao hơn năm trước. Năm 2014, số khách đến tham quan tại các điểm du lịch trên địa bàn tỉnh đạt gần 4,4 triệu lượt; năm 2015 đạt 6 triệu lượt khách. Năm 2016, ngành du lịch tiếp tục phát triển khá, ước đạt 6,5 triệu lượt khách, tăng 8,5% so với năm trước; trong đó khách quốc tế đạt 715.603 lượt, tăng 19,2% so với năm 2015; doanh thu ước đạt 1.725 tỷ đồng, tăng 21,4%, vượt 15% kế hoạch. Đây là những con số ấn tượng ghi nhận sự phát triển của du lịch Ninh Bình.
Bên cạnh những kết quả đạt được, ngành du lịch đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Thời gian qua, số lượng khách đến đông nhưng chủ yếu theo tuyến, tour du lịch Ninh Bình 1 ngày, còn lượng khách lưu trú vẫn ít, thời gian lưu trú ngắn; đa số các cơ sở lưu trú trên địa bàn tỉnh có quy mô nhỏ, chủ yếu kinh doanh 2 dịch vụ cơ bản là ăn và nghỉ, các dịch vụ bổ sung chưa được quan tâm đúng mức. Ninh Bình cũng còn thiếu các khu vui chơi giải trí, mua sắm, nhất là các khu vui chơi, giải trí, mua sắm về đêm. Bên cạnh đó, nhân lực tham gia làm dịch vụ du lịch chưa chuyên nghiệp. Những hạn chế, khó khăn trên đã tác động, ảnh hưởng đến hiệu quả và chất lượng kinh doanh du lịch của tỉnh.
Để khai thác và phát huy hiệu quả tài nguyên du lịch, đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, nhiệm vụ đặt ra cho ngành du lịch Ninh Bình là tập trung xây dựng quy hoạch phát triển du lịch và thực hiện nghiêm túc quy hoạch đã được phê duyệt; tăng cường đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng du lịch và xây dựng các sản phẩm du lịch mới, trong đó chú trọng các dự án mang tính đột phá.
Bên cạnh đó, chú trọng phát triển các sản phẩm du lịch văn hóa gắn với di sản, lễ hội, phát triển du lịch làng nghề và du lịch cộng đồng kết hợp nghỉ tại nhà dân; đẩy mạnh phát triển du lịch sinh thái, du lịch ẩm thực, du lịch nghỉ dưỡng chữa bệnh, du lịch thể thao, du lịch kết hợp hội thảo, hội nghị. Ngành du lịch Ninh Bình tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền và tổ chức thực hiện có hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Chính phủ về phát triển du lịch; tập trung đổi mới và nâng cao chất lượng công tác quản lý Nhà nước về du lịch.
Trong thời gian tới, tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, các đơn vị kinh doanh du lịch, cộng đồng dân cư về vai trò, vị trí, động lực của ngành du lịch; phát triển du lịch Ninh Bình trên cơ sở đảm bảo hài hòa lợi ích xã hội, nhà nước, doanh nghiệp và người dân, góp phần bảo vệ tài nguyên, môi trường du lịch, phục vụ phát triển bền vững.
Cùng với đó, các cấp, các ngành chức năng cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu tiềm năng, thế mạnh du lịch Ninh Bình, đặc biệt là tuyên truyền về Di sản Văn hóa, Thiên nhiên thế giới Quần thể Danh thắng Tràng An, nhằm thu hút khách du lịch trong nước và quốc tế về với Ninh Bình.
Để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực du lịch, đảm bảo tính chuyên nghiệp, đáp ứng yêu cầu phát triển du lịch trong giai đoạn mới, ngành Du lịch cần phối hợp với các ngành chức năng, các đơn vị tiếp tục mở các lớp bồi dưỡng, tập huấn nâng cao kỹ năng, kiến thức, chuyên môn nghiệp vụ du lịch, ngoại ngữ chuyên ngành du lịch cho lao động làm việc tại các đơn vị kinh doanh du lịch. Đồng thời thường xuyên tổ chức các lớp bồi dưỡng, tuyên truyền nâng cao kiến thức du lịch cộng đồng cho người dân ở các địa điểm du lịch Ninh Bình, xây dựng nét đẹp văn hóa, thanh lịch, thân thiện, mến khách của người dân Cố đô Hoa Lư.
Triển khai đồng bộ các giải pháp trên, tin tưởng rằng trong thời gian tới, ngành du lịch Ninh Bình sẽ tiếp tục phát triển, tương xứng với tiềm năng, thế mạnh và từng bước trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh nhà.
TTXT du lịch Ninh Bình