Hơn mười năm trở lại đây, loại hình du lịch Homestay đã xuất hiện tại nhiều địa phương trong cả nước, ở Hà Giang cũng vậy. Homestay là một loại hình du lịch gắn với cộng đồng theo xu hướng khám phá, tìm hiểu văn hóa bản địa, cùng làm, cùng sống với người dân bản xứ. Hiện mô hình du lịch này đang ngày càng thu hút đông du khách đến với xã Phương Độ, mà Làng Văn hóa Du lịch Thôn Tha là điểm đến được nhiều du khách lựa chọn.
Điều ấn tượng níu chân du khách không chỉ là cảnh đẹp thơ mộng mà còn là những điều bình dị từ phong tục, tập quán của những người dân Thôn Tha, Hà Giang. Với hơn 100 nếp nhà sàn người Tày từ lâu đời, Thôn Tha còn giữ được những nét nguyên sơ, truyền thống của một làng quê, phong cảnh hữu tình. Hay như trước đây, hát Then, hát Cọi của đồng bào Tày chỉ được biểu diễn trong các dịp lễ hội truyền thống. Thì nay, một số Nghệ nhân hát Then lập thành Đội văn nghệ để cùng hát giao lưu với du khách, các bạn trẻ cũng theo để học hát, học đàn. Văn hóa truyền thống riêng của đồng bào dân tộc từng bước được khơi dậy và phát huy, đồng thời góp phần tuyên truyền cho bà con nhận thức được giá trị của văn hóa truyền thống và cùng tham gia bảo tồn, phát huy giá trị của những di sản ấy.
Cùng với đó là sự liên kết giữa các hộ dân qua mô hình HTX Du lịch cộng đồng, đã giúp người dân Thôn Tha thu được nguồn lợi kinh tế ổn định. Khác với các homestay trên địa bàn Hà Giang, những nhà nghỉ homestay tại Thôn Tha xã Phương Độ được hình thành dựa trên sự liên kết giữa các thành viên, các nhà cùng bỏ vốn, cùng làm, cùng nhau rút kinh nghiệm... và đã tạo nên một khu du lịch cộng đồng đồng nhất, chuyên nghiệp. Theo ông Nguyễn Văn Hương, Chủ tịch UBND xã: “Các HTX Du lịch ra đời đã giúp tháo gỡ những khó khăn cho địa phương như giải quyết việc làm, bảo tồn các di sản, bên cạnh đó giúp tiêu thụ các sản phẩm của bà con như gà, cá, rau... Từ đó, khuyến khích các hộ kinh doanh phát triển kinh tế, chủ động đầu tư, nâng cấp, tu sửa khu du lịch, từng bước tạo nên tính chuyên nghiệp trong giao tiếp và phục vụ...”.
Với hình thức hoạt động theo luật HTX kiểu mới, tổ HTX du lịch cộng đồng Thôn Tha, thành lập tháng 3/2015, với 8 thành viên bao gồm Hội đồng quản trị, Giám đốc, thành viên và các tổ hoạt động như: Tổ sản xuất, hướng dẫn viên du lịch, nhà nghỉ homestay. Ra đời và đi vào hoạt động được hơn 2 năm, bên cạnh việc giữ nguyên bản sắc với những ngôi nhà sàn cổ, cùng với đó kết hợp bán các sản phẩm và những món ăn địa phương được chế biến từ những bàn tay của các nghệ nhân và người có tay nghề, đã giúp cho thành viên HTX hàng tháng có mức thu nhập khá. Theo anh Nguyễn Văn Thiện, Giám đốc HTX Nông nghiệp và Du lịch trách nhiệm Thôn Tha, cho biết: “Khi mới phát động thành lập mô hình HTX Du lịch, người dân chưa thực sự hưởng ứng, nhiều người còn e ngại tiếp xúc với khách du lịch, không biết tiếng Anh nên còn lúng túng trong giao tiếp. Nhưng, hiện tại du lịch cộng đồng đã tạo sự cuốn hút, có sức lan tỏa đến thành viên khác. Bên cạnh đó, đã giúp việc làm ăn trở nên thuận lợi hơn, tạo tiếng nói chung và thu hút một lượng lớn khách du lịch...”.
Việc liên kết giữa các hộ dân ở Thôn Tha hoạt động theo mô hình HTX cũng đã phát huy mạnh mẽ tính cộng động, mọi người cùng nhau san sẻ, tránh được việc tranh chấp khách du lịch, nâng cao tình làng nghĩa xóm. Các thành viên HTX tự bỏ vốn đầu tư cơ sở vật chất, thường xuyên chia sẻ kinh nghiệm làm ăn, kỹ năng giao tiếp... cứ thế mọi người cùng làm, cùng hưởng và đã tạo nên một cộng đồng cùng phát triển. Là nơi thực hiện giấc mơ, nơi lưu giữ và bảo tồn các nét đẹp truyền thống, mô hình du lịch cộng đồng homestay ở Thôn Tha đã giúp cho người dân có thể phát triển kinh tế trên chính mảnh đất quê hương, đồng thời quảng bá nét đẹp văn hóa dân tộc đến với khách du lịch trong và ngoài nước.
TTXT du lịch Hà Giang