Động Hua Mạ - Hồ Ba Bể

Động Hua Mạ nằm trên lưng chừng ngọn núi Cô Đơn, giữa khu “Lèo Pèn” soi bóng xuống dòng sông Lèng, gần Hồ Ba Bể. Nơi đây không những gắn với sự tích linh thiêng mà trong động còn có rất nhiều nhũ đá huyền ảo, trở thành một danh thắng hấp dẫn của khu vực Vườn quốc gia Ba Bể.


Sự tích Động Hua Mạ

Tương truyền, xưa kia ở khu vực “Lèo Pèn” (tiếng Tày - nghĩa là Rừng Ma) vốn là nơi ma quỷ ngự trị , có một sơn động ẩn trên lưng chừng núi. Ngày ngày, cứ chiều tà, tiếng kêu hú từ phía hang động lại vọng ra khiến dân chúng trong vùng không ai dám đến gần.

Một ngày nọ, có vị tướng đi tuần qua đây, khi đến bờ sông Lèng thì trời đã sập tối. Đoàn người ngựa định sang bản bên sông để nghỉ lại, nhưng cứ bước xuống nước thì chiến ngựa lại quay đầu, hí vang như báo hiệu điều gì đó. Cùng lúc, từ phía “Lèo Pèn” có tiếng hú vọng ra. Thấy sự việc lạ, vị tướng cho gọi dân làng đến hỏi thì được biết tiếng kêu đó là những oan hồn của dân binh đã cùng triều đình chống giặc nhưng thất thế nên cố thủ trong hang. Bọn giặc đã bít cửa hang, khiến những oan hồn không siêu thoát.

- Nghe xong sự tình, quan quân liền hạ trại ngay cạnh bờ sông Lèng và mổ ngựa làm lễ tế trời đất, tiếng oan hồn lắng dần rồi mất hẳn. Từ đó người ta gọi sơn động “Lèo Pèn” là động Hua Mạ (tiếng Tày - nghĩa là Đầu Ngựa) để ghi nhớ một sự tích kỳ bí.


Du lịch Động Hua Mạ

Hang động này được khảo sát từ năm 2003-2004, về sau xây lối đi nhỏ và lắp hệ thống chiếu sáng, đến năm 2007 thì đưa vào khai thác du lịch. Phía trước động, người ta đặt tên và ghi nhận sự kỳ vỹ của sơn động này bằng dòng chữ “Hua Mạ kỳ quan đệ nhất động”.

Động nằm trên lưng chừng núi, ở độ cao 350m so với mực nước biển, quanh năm cây cối xanh rì, rậm rạp. Đường từ chân núi lên động đã được xây thành những bậc thang, dẫn bước đến cửa động Hua Mạ, rộng 3m, cao 5m. Cửa vào ở phía Đông và thông ra ở phía Nam.

- Bên phải cửa chính đã bị lấp kín bằng các viên đá xếp chèn lên nhau, điều này vẫn là một bí ẩn và có nhiều cách lý giải khác nhau, còn người dân địa phương thì tin rằng do sự tích năm xưa để lại. Từ cửa động trông xuống là một vùng nước non xanh biếc của rừng và Hồ Ba Bể cùng với con sông Lèng êm ả chảy qua.

Bước vào trong, hang Động Hua Mạ mở ra rộng lớn, khoảng 1ha với chiều dài hơn 700m, trần động có chỗ cao tới 40-50m. Độ dốc của hang thoai thoải, có chỗ tạo vách cao 3m, bên dưới có một bãi đá đổ khổng lồ dài chừng 164m, chiều rộng chỗ nhỏ nhất cũng 10m, chỗ rộng nhất lên đến 43m.

- Nền động khá bằng phẳng, khô ráo, điểm xuyết các thềm, gờ uốn lượn như ruộng bậc thang đẹp mắt. Cách cửa hang chừng 15m, có đống đất sét màu xám đỏ và tro, nơi đã phát hiện các công cụ bằng sành có hoa văn của thời Lê.

- Giữa động có hàng chục cột đá 10-15m vươn cao sừng sững, được bàn tay tạo hóa “chạm trổ” hết sức cầu kỳ. Phủ khắp trong hang là vô số những nhũ đá muôn hình vạn trạng, gợi trí tưởng tượng phong phú như bông hoa, tháp bút, đài sen Quan Âm, cảnh thầy trò Tam Tạng đi lấy kinh, hay mỏm đá lô nhô như một buổi thiết triều có đông đủ văn võ bá quan... Hành lang động còn được chia thành nhiều phòng bởi các rèm đá, nhũ đá ngăn cách tự nhiên.

Có thể nói, vào tham quan Động Hua Mạ, du khách sẽ cảm thấy như đang lạc vào chốn thần tiên vậy!


* Từ trụ sở ban quản lý Hồ Ba Bể, đi khoảng 8km ven bờ hồ (tỉnh lộ 254) về phía Nam là đến Động Hua Mạ.