Chùa Vĩnh Tràng - Tiền Giang

Chùa Vĩnh Tràng ở Tiền Giang là ngôi chùa lớn nhất tỉnh, mang dáng vẻ kiến trúc châu Á pha lẫn châu Âu độc đáo, đã được xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa quốc gia vào năm 1984. Nơi đây không chỉ là điểm hành hương nổi tiếng khắp Nam Bộ, mà còn là điểm tham quan hấp dẫn khách du lịch gần xa.


Lịch sử Chùa Vĩnh Tràng

- Chùa xưa vốn là chỉ là cái am nhỏ, mái lá vách đất, do tri huyện Bùi Công Đạt phát nguyện xây cất vào đầu thế kỷ 19 để di dưỡng tinh thần khi về già.

- Năm 1849, hòa thượng Huệ Đăng vận động tín đồ xây dựng thành ngôi đại tự, với 178 cây cột, 2 sân thiên tỉnh, 5 lớp nhà. Chùa được hoàn thành vào năm 1849, và đặt tên là chùa Vĩnh Trường với ngụ ý “Vĩnh cửu đối sơn hà, trường tồn tề thiên địa”. Tuy nhiên, người dân đến nay vẫn quen gọi chùa là Vĩnh Tràng.

- Năm 1907, hòa thượng Trà Chánh Hậu cho sửa chữa phần chánh điện, pha trộn cả nét kiến trúc Á - Âu. Đến năm 1930, hòa thượng Minh Đằng cho trùng tu toàn diện, và chùa mang diện mạo như ngày hôm nay.


Kiến trúc Chùa Vĩnh Tràng

Chùa được xây dựng theo hình chữ “Quốc” trong Hán tự, nhưng có những hoa văn thời Phục Hưng, vòm cửa kiểu La Mã, bông sắt theo phong cách Pháp, nền lót gạch men Nhật Bản. Riêng chữ Hán được viết theo kiểu chữ triện cổ, còn chữ quốc ngữ viết theo lối Gô-tích. Tổng quan bên ngoài, kiến trúc chùa là sự giao thoa giữa Á và Âu một cách lạ mắt nhưng hài hòa. Tuy nhiên, bên trong chùa vẫn mang đậm lối kiến trúc điêu khắc truyền thống Việt Nam.

Chùa có kết cấu 5 mái nhô cao, tượng trưng cho ngũ hành (kim - mộc - thủy - hỏa - thổ) theo quan niệm của phương Đông. Chùa gồm 4 hạng mục nối tiếp nhau (tiền đường, chính điện, nhà tổ, nhà hậu), có diện tích 14.000m², dài 70m, rộng 20m, xây bằng xi-măng và gỗ quý, nền đúc cao 1m, xung quanh xây tường vững chắc. Bên trong nổi bật với màu vàng óng ánh được thếp trên các hình chạm và các tượng phật.

- Mặt trước của tiền đường có những hàng cột thanh mảnh, vòm cong, hoa văn nhiều màu sắc. Trong ngôi chính điện Chùa Vĩnh Tràng thì có những đôi long trụ bề thế, tròn to, bằng gỗ quý, kiến trúc theo kiểu “thượng thu hạ cách”.

- Nối chính điện với nhà tổ là một khoảng nhỏ có hòn non bộ ở giữa. Đứng trên hòn non bộ nhìn về mặt sau ngôi chính điện, phía trước nhà tổ, du khách sẽ thấy lối kiến trúc Rô-ma, với những hàng đá hoa có màu sắc sặc sỡ được trang trí trên thành nóc, trên những cột xây bằng xi-măng cách điệu.

Quanh chùa là những vườn hoa cây cảnh, những hồ nước tỏa hương sen và những cây cổ thụ rợp bóng mát, tạo sự hòa quyện giữa khung cảnh thiên nhiên với không gian kiến trúc, khiến chùa thêm cổ kính, thâm nghiêm.

Cổng Chùa Vĩnh Tràng

Không giống bất kỳ tam quan một ngôi chùa nào khác, hai cổng chùa nơi đây được xây dựng theo lối cổ lầu và được ốp bằng nhiều mảnh sành sứ theo chủ đề “long - lân - quy - phụng”, “ngư - tiều - canh - mục”, chim hoa và các điển tích Phật giáo... thể hiện tay nghề điêu luyện của những người thợ tài hoa.

Tượng phật Chùa Vĩnh Tràng

Nổi bật giữa hoa viên là tượng phật Di Đà cao 24m (bệ 6m, tượng 18m), màu trắng, thần sắc diễn tả đức Phật đang trông nom chúng sinh các cõi. Tượng Phật này cũng được nhiều người dân địa phương xem là biểu tượng của chùa.

Chùa còn bảo tồn 60 tượng quý, được tạo tác bằng đồng, gỗ, đất nung, và tất cả đều được thếp vàng rực rỡ. Trong đó nổi bật là bộ tượng 18 vị La Hán nằm ở hai bên tường chính điện, được tạc từ gỗ mít vào đầu thế kỷ 20. Mỗi vị La Hán cưỡi trên lưng một con mãnh thú, tay cầm bửu bối, tượng trưng cho các giác quan mà giáo lý nhà Phật gọi là “lục căn” (mắt, tai, miệng, mũi, thân và ý - ở ba thời quá khứ, hiện tại và vị lai). Bộ tượng này được đánh giá là đỉnh cao của nghệ thuật tạc tượng tròn của khu vực đồng bằng sông Cửu Long.

Chùa còn có 3 tượng đồng (Di Đà, Quan Âm, Thế Chí) tạo tác giữa thế kỷ 19, và 7 bộ bao lam tuyệt đẹp thếp vàng, chạm hình Bát tiên, thần mặt trời mặt trăng, do các nghệ nhân địa phương chạm trổ công phu vào 1907-1908.

Di vật Chùa Vĩnh Tràng

Trong chùa lưu giữ hơn 20 bức tranh sơn thủy rất giá trị, mang đậm nét dân gian Việt Nam, in hình “mai - lan - cúc - trúc” và hình phong cảnh nên thơ, được Long Giang cư sĩ phác họa vào năm 1904. Cùng những bức hoành, câu đối được điêu khắc chữ nổi thếp vàng như chữ “Hoàng kim bửu điện” được khắc từ 1851 đến nay vẫn còn khá đẹp. Ngoài ra, trong chùa còn có chiếc đại hồng chung mang tên Pháp Bảo Chuông, nặng khoảng 150kg, được đúc giữa năm 1854, trên thân có khắc chữ “Vĩnh Trường Tự”.


Đến chiêm bái, du lịch Chùa Vĩnh Tràng là dịp để bạn thưởng ngoạn vẻ đẹp của quần thể kiến trúc nguy nga, nghệ thuật tạo hình tinh xảo, phản ánh lịch sử mỹ thuật của Tiền Giang cây xanh, trái ngọt, sông nước mênh mang.

* Địa chỉ Chùa Vĩnh Tràng ở đâu : nằm trên đường Nguyễn Trung Trực, thành phố Mỹ Tho.