Sau quá trình ấp ủ nhằm tạo sản phẩm mới cho du lịch Vĩnh Long, hát bội được diễn thử nghiệm cho các đoàn Famtrip. Đến tối 18/12/2016 vừa qua, tại đình An Thành (xã An Bình - Long Hồ), Sở VHTTDL tỉnh đã chính thức tổ chức biểu diễn hát bội truyền thống dân tộc, phục vụ đông đảo khách du lịch quốc tế. Đây là một ý tưởng hay, tiếp nhận được những phản hồi tích cực từ các hãng lữ hành, du khách quốc tế.
Xây dựng sản phẩm độc đáo
Ngay từ đầu năm 2016, Trung tâm xúc tiến du lịch Vĩnh Long đã lập kế hoạch tổ chức khảo sát phát triển sản phẩm du lịch và biểu diễn thử nghiệm, giới thiệu loại hình nghệ thuật hát bội đưa vào phục vụ du khách. Chương trình này nhắm đến nhiều mục tiêu đầy ý nghĩa, trước hết nhằm bảo tồn và phát huy loại hình nghệ thuật tuồng cổ hát bội tại Vĩnh Long, đang có nguy cơ bị mai một; do sau khoảng thời gian dài từ khi đoàn hát bội Đồng Thinh được Bộ VHTTDL đề cử đi biểu diễn tại Lễ hội đời sống dân gian Smithsonian - Hoa Kỳ vào năm 2007, đến nay các đời sống loại hình nghệ thuật này có phần trầm lắng, sa sút.
Đồng thời, để góp phần xây dựng và phát triển sản phẩm, tour du lịch Vĩnh Long mới, tổ chức biểu diễn thử nghiệm giới thiệu loại hình nghệ thuật hát bội, nhằm quảng bá giới thiệu tới các hãng lữ hành, báo chí và cơ quan truyền thông điểm đến mới, sản phẩm du lịch mới, các tour du lịch sông nước miệt vườn gắn với tham quan di tích văn hóa, lịch sử, danh nhân và làng nghề để đưa vào chương trình du lịch hàng năm của các doanh nghiệp. Ông Lưu Hoàng Minh - Giám đốc Trung tâm Xúc tiến du lịch tỉnh cho biết: “Đã tổ chức mời đoàn Famtrip gồm lãnh đạo các doanh nghiệp và hướng dẫn viên các công ty du lịch hãng lữ hành quốc tế tại TP Hồ Chí Minh đến Vĩnh Long đi khảo sát phát triển sản phẩm du lịch và trải nghiệm thực tế dọc theo các tuyến du lịch ven sông Tiền, sông Cổ Chiên và sông Long Hồ... nhằm giới thiệu các điểm du lịch Vĩnh Long mới. Từ đây, tổ chức lồng ghép biểu diễn thử nghiệm giới thiệu loại hình nghệ thuật hát bội đến các doanh nghiệp du lịch lữ hành đưa vào phục vụ khách tham quan du lịch tại Vĩnh Long, lấy ý kiến của đại biểu để định hướng tổ chức khai thác trong thời gian sắp tới”.
Chương trình phối hợp với NSƯT Vũ Linh Tâm, liên hệ với nhóm nghệ nhân và quy tụ các diễn viên trong đoàn hát bội Đồng Thinh trước đây; tập trung lại, thuê đạo diễn sắp xếp tập luyện, chọn dựng 2 tuồng “Tiết Giao đoạt ngọc” và “Thần Nữ dâng Ngũ Linh kỳ”. Trong tháng 9/2016, đã biểu diễn thử nghiệm cho 2 đoàn khách du lịch Vĩnh Long. Đoàn VIP-40 gồm: lãnh đạo doanh nghiệp hoặc các cán bộ điều hành tour, bộ phận sale, marketing của các công ty lữ hành ở TPHCM. Đợt 2 là đoàn Guider-70 với lực lượng hướng dẫn viên chuyên nghiệp của các công ty du lịch lữ hành quốc tế ở TP Hồ Chí Minh. Qua nhận xét ban đầu, chương trình này nhận được nhiều góp ý chuyên môn và được đánh giá cao về tính sáng tạo và nghệ thuật tốt.
Tiếp tục đầu tư cho sản phẩm
Tối 18/12, tại đình An Thành, buổi biểu diễn hát bội truyền thống dân tộc, chính thức đưa vào phục vụ cho đoàn 45 khách quốc tế đến du lịch Vĩnh Long. Đêm diễn tái hiện bối cảnh đốt đuốc đến đình làng xem hát bội của người dân Nam Bộ thời xưa. Đặc biệt, tiết mục “Tiết Giao đoạt ngọc” với sự tham gia diễn xuất của các nghệ nhân ưu tú như: Vũ Linh Tâm, Thanh Nhàn, Huỳnh Yến Linh, Kiều My... được du khách tán thưởng. Bà Claudine đến từ Pháp cho biết, bà cảm thấy rất thích thú khi lần đầu tiên được xem hát bội và mong muốn có dịp trở lại Việt Nam để tiếp tục thưởng thức loại hình nghệ thuật này.
Chương trình cố gắng tái hiện đúng như đời sống văn hóa Nam Bộ, bởi đây là bộ môn nghệ thuật truyền thống lâu đời của Việt Nam và được phát triển mạnh mẽ ở Nam Bộ vào những năm cuối thế kỷ XIX. Nghệ thuật hát bội luôn gắn với các lễ hội đình làng, miếu thờ trong đời sống tâm linh, nên cùng lúc tải 2 nhiệm vụ là thờ cúng nghi lễ và giải trí. Đây là loại hình nghệ thuật cao và tuy người Nam Bộ xưa đa phần không biết chữ nhưng đều rất say mê, vì họ thuộc lòng các tuồng tích rồi, đi xem là xem các đào chánh, kép chánh diễn xuất những trường đoạn chính, xen lẫn những đoạn “địa nàng” của hề ra tạo tiếng cười sảng khoái, xem kẻ ác, kẻ gian tà bị trừng trị và đạo lý, chính nghĩa được ca ngợi, chiến thắng. Do đó, khi biểu diễn cho khách nước ngoài tới du lịch Vĩnh Long, chương trình nên tiết giản, kết cấu trong khoảng 20-30 phút là hợp lý. Song điều quan trọng nhất là hướng dẫn viên phải giỏi ngoại ngữ, đồng thời phải am hiểu văn hóa và nghệ thuật tuồng cổ này để chuyển tải những cái hay, cái độc đáo cho du khách hiểu. Đồng thời nên lý giải vì sao người Nam Bộ lại mê hát bội đến vậy. Đó là những điều cần thiết góp phần nâng tầm một bộ môn nghệ thuật truyền thống của dân tộc Việt Nam.
* Chương trình du lịch Vĩnh Long 2 ngày 1 đêm phục vụ đoàn Famtrip: Khởi hành từ TP Hồ Chí Minh, đón đoàn tại thị trấn Cái Bè, đi khảo sát dọc theo các tuyến sông Cái Bè, sông Tiền, sông Cái Muối, Mương Lộ và Vàm Giang tại 4 xã cù lao; các sông: Cổ Chiên, Mỹ An, Hòa Mỹ, Hòa Tịnh, Long Hồ... Đến khảo sát trải nghiệm thực tế (homestay) ngủ tại nhà dân và các điểm nhà vườn mới, các làng nghề, thủ công mỹ nghệ như cơ sở làm hủ tiếu, bánh kẹo, đan đát tre lá, thảm lục bình, sản xuất gạch gốm và xem biểu diễn thử nghiệm loại hình nghệ thuật hát bội tại Công thần miếu (TP Vĩnh Long).
TTXT du lịch Vĩnh Long