Về bãi biển Ba Động nhớ món chù ụ rang me

Trong họ hàng nhà cua có con chù ụ, cái tên tuy lạ lẫm nhưng hương vị không thua kém bất cứ loài giáp xác nào. Du khách đến với bãi biển Ba Động, Trà Vinh nghe cái tên ngộ nghĩnh “chù ụ” thì hầu như ai cũng háo hức thưởng thức.

Chù ụ là một loài giáp xác thường sinh sống ở các bãi bồi, nơi dòng sông đổ ra biển hoặc các cánh rừng phòng hộ ven biển, có nhiều ở miền duyên hải tỉnh Trà Vinh, như tại khu vực ven bãi biển Ba Động. Thân hình chù ụ giống như ba khía, con to nhất cũng khoảng 100g trở lại nhưng trông cục mịch và có vẻ chậm chạp. Hai càng chù ụ đỏ hoe, to và kềnh càng, nhiều thịt, trên mai lại có những vết hằn sần sùi giống như hoa văn, hình dáng quều quào, sù sụ, buồn. Có lẽ vì vậy mà người đời mới gọi là chù ụ!

Trước đây ít ai để ý nhưng từ khi trở thành hàng đặc sản và nghiễm nhiên có mặt trên nhiều bàn ăn ở khu du lịch bãi biển Ba Động, lúc đó nhiều người mới tranh nhau săn bắt, khiến chù ụ ngày càng ít đi và giá cũng tăng cao.

Được xem là chậm chạp, nhưng người dân ở bãi biển Ba Động cho biết muốn tóm được chúng không dễ gì. Đồ nghề duy nhất để bắt chù ụ chỉ cần một cái xẻng đào đất. Sáng sớm người ta mang đồ nghề, can nhựa và thức ăn, rồi lội sâu vào các cánh rừng đước ven biển để tìm hang. Chù ụ ở rất sâu trong hang nên người giỏi nhất mỗi ngày cũng chỉ kiếm khoảng 2-3kg nhưng vô cùng vất vả vì suốt ngày phải đối mặt với muỗi mòng, đỉa vắt... Bắt xong phải cấp tốc giao hàng vì khi cho vào thùng chù ụ chỉ sống được một ngày. Muốn vận chuyển đi xa phải ướp lạnh.

Cũng giống các loài tám cẳng hai càng khác như cua, ba khía... chù ụ có nhiều cách chế biến khác nhau tùy sáng tạo của người đầu bếp. Thông thường là các món chù ụ nướng, luộc, hấp bia và cầu kỳ hơn nữa là chù ụ rang me. Có lẽ rang me là món ruột của các chủ quán ở khu vực bãi biển Ba Động nên họ chế biến và bài trí rất hấp dẫn. Trước hết người ta cạo rửa con chù ụ cho thật sạch, xong cho vào chảo dầu đang sôi. Tiếp đến cho hành tỏi vào xào cho đến khi nào bốc mùi thơm phức mới cho nước cốt me vào, sau cùng nêm nếm gia vị cho vừa ăn.

Cái ngon của món này là những chiếc càng giòn rụm, thịt chắc và ngọt. Vị chua của me và vị ngọt, béo của chù ụ quyện vào nhau tạo thành một mùi vị thơm ngon đáo để. Cái thú ăn chù ụ là nhai chầm chậm để cảm nhận hết vị chua, béo, ngọt và giòn. Thong thả thưởng thức sẽ bắt gặp chút hương vị của mùi ba khía, chút hơi hướm của cua biển và mùi vị đặc trưng của chù ụ.

Bà con ở bãi biển Ba Động, huyện Duyên Hải còn cho biết, vào tháng 2 - 3 âm lịch là mùa chù ụ lột vỏ, thịt trở nên thơm ngon và béo ngậy. Dân trong nghề gọi là chù ụ “cốm”. Dù là món nướng, luộc, hấp hay rang, muốn tận hưởng cái ngon của chù ụ cần phải có vài thứ rau ăn kèm như rau răm, rau thơm, xà lách và chấm với muối tiêu chanh hoặc chanh ớt. Riêng món chù ụ rang me, chấm muối tiêu chanh cũng đủ tạo nên một cảm giác ngon miệng, càng ăn càng thấy ghiền. Để rồi khi nhớ về bãi biển Ba Động, Trà Vinh lại nhớ món chù ụ rang me!