Nếu có dịp về thăm vùng duyên hải Trà Vinh, nhất là bãi biển Ba Động, du khách sẽ được thưởng thức nhiều loại hải sản tươi ngon, trong đó phải kể đến món cá khoai nấu ngót hoặc nấu cháo với hương vị độc đáo, thơm ngon.
Cá khoai thường bơi thành từng đàn. Mình cá tròn, thon dài như củ khoai lang, không vẩy, phần lưng và đuôi có màu xanh đen, miệng rộng, hàm răng sắc, thịt trắng trong, xương mềm và trong suốt. Ở khu vực bãi biển Ba Động, duyên hải Trà Vinh, mùa cá khoai bắt đầu từ tháng Chạp năm trước kéo dài đến tháng 4, tháng 5 năm sau (âm lịch). Đặc biệt, vào những ngày trời có sương mù là thời điểm xuất hiện nhiều cá khoai nhất.
Thịt cá khoai ở vùng biển Trà Vinh rất chất lượng vì có nguồn thức ăn dồi dào, do là nơi đổ ra biển của 2 nhánh sông Tiền và sông Hậu (cửa sông Cổ Chiên và Định An). Cá khoai thân mềm, rất dễ ươn, nên khi đánh bắt lên thường được tiêu thụ ngay tại các chợ ven biển, trong đó khu vực bãi biển Ba Động là điểm tiêu thụ cá khoai nhiều nhất, vì rất được khách du lịch ưa chuộng. Cá mới đánh bắt còn tươi rói, dễ chế biến thành nhiều món ăn đơn giản mà hấp dẫn, điển hình như món cá khoái nấu ngót, hay cháo cá khoai là món khoái khẩu xứ này.
Người dân ở bãi biển Ba Động cho biết, để món cá khoai ngon thì phải chọn những con cá tươi, mang đỏ, toàn thân trong suốt, vây ánh hồng tự nhiên. Rửa sạch cá bằng nước muối pha loãng, móc mang, bỏ đầu, bỏ ruột, nhưng giữ lại dạ dày vì dạ dày cá khoai ăn giòn, béo. Khi làm cá không nên mổ bụng cá, để tránh cá bị nhừ nát.
Cá khoai nấu ngót: cắt khúc vừa ăn, ướp với hành lá (lấy phần cọng trắng đập dập, cắt nhỏ), tiêu, muối, nước mắm ngon. Bắc nồi lên bếp để nóng, cho dầu ăn vào phi với hành lá, hành trắng đập dập cho thơm, cho cà chua vào, xào săn lại. Tắt bếp, để thật nguội mới đổ nước vào, nấu tiếp với lửa nhỏ cho cà chua ra nước. Nồi canh sôi lên thì cho cá đã tẩm ướp vào, hành tươi và rau răm thái nhỏ. Cá khoai chín tới là ăn được, chấm với nước mắm rươi dầm ớt cay, vừa ăn vừa hít hà, hết xẩy!
Cá khoai nấu cháo: cắt khúc vừa ăn, tẩm ướp gia vị gồm nước mắm, bột ngọt, tỏi, ớt băm nhỏ. Cháo nấu cho nhừ, nêm nếm vừa ăn. Cho cá đã ướp gia vị vào nồi cháo (không nên khuấy tránh làm nát cá), tiếp tục đun cho nồi cháo sôi lên, vớt bọt, bỏ hành lá, tiêu vào thì ta được một nồi cháo cá khoai thơm ngon, bổ dưỡng. Rau ăn kèm thường chỉ vài ba loại như mồng tơi, cải xanh, giá sống, hẹ, đầu hành... và không thể thiếu chén nước mắm rươi giằm ớt.
Cháo cá khoai ăn rất mát, bổ, có tác dụng giải nhiệt, nhuận tràng. Vị thanh của cháo, cảm giác “tan” của cá khoái vị ngọt, xương nhai mềm như sụn, kèm thêm vị nồng cay... tất cả hòa quyện vào nhau thật đã miệng. Du khách đã từng thưởng thức món cháo cá khoai ở bãi biển Ba Động, Trà Vinh chắc sẽ nhớ mãi hương vị đặc trưng.
TTXT du lịch Trà Vinh