Tháp Bà Ponagar - Nha Trang

Giới thiệu về Tháp Bà Ponagar ở Nha Trang: là quần thể kiến trúc độc đáo của nền văn hóa Chămpa cổ xưa, được xây dựng khoảng từ giữa thế kỷ thứ VIII đến thế kỷ XIII và trường tồn cho đến ngày nay. Nơi đây là trung tâm tôn giáo thờ Nữ thần Ponagar (người Mẹ xứ sở của dân tộc Chăm) và cũng là Thiên Y A Na Thánh Mẫu theo tín ngưỡng thờ “Mẫu” của người Việt, trở thành điểm tham quan, chiêm bái nổi tiếng của du lịch Nha Trang, Khánh Hòa.


Kiến trúc Tháp Bà Ponagar

Cụm tháp tọa lạc trên đỉnh một ngọn đồi nhỏ, cao khoảng 20m, sát bờ sông Cái. Tổng thể kiến trúc gồm 3 tầng. Tầng dưới cùng nằm ngang mặt đất, chỉ còn lại vết tích của tháp cổng, và những bậc thang bằng đá dẫn lên tầng giữa.

- Tầng giữa còn gọi là Mandapa tức là nhà khách, dành cho những người hành hương về đây nghỉ ngơi, chuẩn bị lễ vật. Mandapa dài 20m, rộng 15m, gồm 4 hàng cột hình bát giác, với 10 cột lớn và 12 cột nhỏ. Trên thân các cột lớn có các lỗ mộng, khoét sâu vào thân cột, đối xứng ngang bằng với đỉnh của các cột nhỏ.

- Tầng trên cùng là nơi cụm Tháp Bà Ponagar tọa lạc. Nổi bật là ngôi tháp chính to lớn, cao 23m. Mặt ngoài tháp được trang trí bởi những hình điêu khắc sinh động như vũ công, người chèo thuyền, xay gạo hay đi săn với cung tên... Trên đỉnh tháp có tượng thần Shiva cỡi ngưu thần Nandin, và các tượng linh vật như chim, dê, voi... Bên trong là tượng nữ thần Ponagar được tạc bằng đá hoa cương màu đen, ngồi uy nghiêm trên đài sen, lưng tựa phiến đá lớn hình lá bồ đề - một kiệt tác về điêu khắc Chăm, kết hợp hài hòa giữa kỹ thuật tượng tròn và chạm nổi.

Cho đến nay, kỹ thuật xây dựng tháp vẫn là điều bí ẩn. Dù nhiều công trình nghiên cứu đã được thực hiện, nhưng chưa thể lý giải thỏa đáng việc người Chăm xưa đã làm cách nào để những viên gạch cứ chồng khít lên nhau mà không cần bất kỳ một chất kết dính nào vẫn trụ vững lâu bền theo thời gian... Với những giá trị tiêu biểu, khu di tích Tháp Bà Ponagar đã được xếp hạng Di tích cấp Quốc gia từ năm 1979.


Lễ hội Tháp Bà Ponagar

Lễ hội diễn ra từ ngày 20 - 23/3 âm lịch hàng năm, đã được xếp hạng là Di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia từ 2012. Đây là lễ hội văn hóa dân gian lớn nhất tỉnh, có sức lan tỏa cả vùng Nam Trung Bộ và Tây nguyên.

Trong những ngày diễn ra Lễ hội sẽ tổ chức các nghi lễ truyền thống và nhiều hoạt động văn hóa hấp dẫn, điển hình như: múa hát Chăm, múa bóng, trình diễn nghề dệt thổ cẩm, nghề gốm cổ truyền, tục xin xăm Bà của người dân, triển lãm tranh cát, hình ảnh liên quan đến vương quốc Chămpa cổ...

Một trong những tiết mục độc đáo nhất trong lễ hội là những bài múa nổi tiếng của người Chăm như Apsara, bến nước tình yêu, tình láng giềng... cùng tiếng khèn Saranai, trống ghi-năng rộn ràng, làm say lòng du khách. Vào dịp lễ hội, có hàng vạn người dân hành hương và khách du lịch về tham quan Tháp Bà Ponagar.


* Ngày thường đến đây, du khách có thể nghe thuyết minh về Tháp Bà Ponagar, xem đội văn nghệ người Chăm trình diễn nhạc cụ dân tộc và các điệu múa duyên dáng, hay mua sắm các sản phẩm truyền thống, hàng lưu niệm...

- Giá vé Tháp Bà Ponagar : 22.000 vnđ/người/lượt
- Giờ mở cửa Tháp Bà Ponagar : từ 6h00 đến 18h00 hàng ngày (kể cả các ngày nghỉ lễ, Tết).