Thống kê của Sở Giao thông Vận tải, hiện du lịch Vịnh Hạ Long, Bái Tử Long có 533 tàu chở khách tham quan và lưu trú được cấp phép hoạt động. Trong số này có 331 tàu tiếng và 220 tàu lưu trú. Tàu du lịch đang hoạt động trên Vịnh Hạ Long đều đủ điều kiện an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường do Cục Đăng kiểm cấp, 100% tàu du lịch đã lắp đặt thiết bị GPS và thiết bị phân ly dầu, nước...
Ông Vũ Văn Khánh, Giám đốc Sở Giao thông Vận tải, cho biết: Hoạt động kinh doanh tàu du lịch Vịnh Hạ Long, Bái Tử Long là một loại hình kinh doanh đặc biệt, trong đó vấn đề an toàn hàng hải và phòng chống cháy nổ luôn phải được coi trọng, đặt lên hàng đầu. Để đảm bảo an toàn cho tàu, cũng như du khách khi tham gia hoạt động trên Vịnh Hạ Long, Bái Tử Long, nhiều năm qua UBND tỉnh, các cấp, các ngành và các doanh nghiệp đã tăng cường các biện pháp quản lý nhà nước, triển khai nhiều giải pháp đảm bảo an toàn cho tàu và khách du lịch Vịnh Hạ Long. Tuy nhiên, nguy cơ mất an toàn trong hoạt động tàu du lịch vẫn còn tiềm ẩn. Bởi lẽ, đặc thù vùng biển Quảng Ninh rất đa dạng, phong phú luồng lạch; điều kiện thời tiết, thiên tai diễn biến phức tạp, khó lường. Trong khi hoạt động tàu du lịch Hạ Long đan xen luồng đường thủy nội địa quốc gia và địa phương; số tàu du lịch tăng nhanh, các cảng, bến, điểm tham quan trên vịnh và tuyến luồng có nguy cơ quá tải, mất an toàn. Cùng với đó trong tổng số 533 tàu nói trên chỉ có 102 tàu vỏ thép (19.1%), còn 431 tàu vỏ gỗ (80.9%) có nguy cơ mất an toàn cao.
Nhằm phát triển đội tàu du lịch hiện đại, an toàn, tỉnh Quảng Ninh đã ban hành Kế hoạch “Nâng cao chất lượng và quản lý đội tàu du lịch Vịnh Hạ Long, Vịnh Bái Tử Long đến năm 2020”. Theo đó, mục tiêu của kế hoạch là tập trung nâng cao chất lượng đội tàu hoạt động du lịch trên Vịnh về hình thức thiết kế, chất lượng dịch vụ, điều kiện kỹ thuật, tiêu chuẩn an toàn, bảo vệ môi trường, phòng, chống cháy nổ nhằm đảm bảo tuyệt đối an toàn và đáp ứng chất lượng dịch vụ tốt cho khách du lịch, đồng thời góp phần bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long. Chấn chỉnh và nâng cao chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan quản lý nhà nước đối với tàu hoạt động du lịch Vịnh Hạ Long hiệu lực, hiệu quả theo hướng nâng cao trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp có tàu hoạt động trong lĩnh vực du lịch trên Vịnh ổn định và hiệu quả. Để thực hiện các mục tiêu đã đề ra, tỉnh đã đưa ra những giải pháp cụ thể. Đó là: Nâng cao chất lượng đội tàu du lịch, trong đó xây dựng kế hoạch, lộ trình giảm dần số lượng tàu hoạt động vận chuyển khách du lịch tham quan, lưu trú trên Vịnh có chất lượng hạn chế chuyển sang hoạt động dịch vụ khác và không được vận chuyển khách tham quan, lưu trú trên Vịnh; quy định thời hạn hoạt động tàu vận chuyển tham quan và lưu trú... Đồng thời, tổ chức đóng mới tàu du lịch Vịnh Hạ Long, trên cơ sở các tàu (tham quan và lưu trú) hết niên hạn sử dụng, cho phép đóng mới tàu tham quan thay thế trên nguyên tắc: Tàu đóng mới theo mẫu thiết kế thống nhất được UBND tỉnh phê duyệt. Màu tàu được thiết kế theo tiêu chí quy định, đạt tiêu chuẩn cao về an toàn kỹ thuật, đảm bảo thẩm mỹ, bảo vệ môi trường, phòng, chống cháy nổ và các điều kiện để đảm bảo chất lượng dịch vụ du lịch; tải trọng tàu từ 60 ghế trở lên; kích thước, mớn nước tàu phù hợp khả năng đáp ứng của luồng tuyến, cảng bến; kết cấu tàu tiện lợi cho khách du lịch lên, xuống, sinh hoạt trên tàu...
Song song với đó, tỉnh yêu cầu các ngành, địa phương thực hiện nghiêm các quy định của Trung ương và địa phương về quản lý hoạt động của tàu du lịch Vịnh Hạ Long; tăng cường thanh tra giám sát, kiểm soát công tác đóng mới, đăng ký, đăng kiểm, cấp phép hoạt động tàu du lịch. Đồng thời, kiểm soát chặt chẽ số lượng và chất lượng đội tàu du lịch hoạt động trên Vịnh trong việc giảm số lượng tàu theo niên hạn và đóng mới thay thế tàu chất lượng cao. Xây dựng quy định cụ thể về lựa chọn và cấp quyền đóng mới tàu tham quan; xây dựng tiêu chí ưu tiên lựa chọn và cấp quyền đóng mới bổ sung tàu tham quan đối với tàu vỏ gỗ (có tàu vỏ gỗ niên hạn hoạt động tới sau năm 2020) đăng ký giảm trước thời hạn (tỷ lệ 50%); xây dựng phương án tổ chức điều hành, sắp xếp tàu du lịch đón khách tại các cảng, bến và triển khai áp dụng. Thông qua phương án này, các tàu du lịch Vịnh Hạ Long, Bái Tử Long được quản lý, điều hành tập trung, sắp xếp đón khách và xuất bến theo thứ tự đạt hệ số lấp đầy tối ưu, tăng hiệu suất khai thác của tàu du lịch lên mức hợp lý.
TTXT du lịch Quảng Ninh