Hang Đầu Gỗ - Vịnh Hạ Long

Hang Đầu Gỗ mang vẻ đẹp kỳ ảo, rêu phong, nằm trên đảo Đầu Gỗ, cách động Thiên Cung khoảng 300m. Dân gian Hạ Long đã lưu truyền câu ca dao “Hòn Gai có núi Bài Thơ/ Có hang Đầu Gỗ có chùa Long Tiên”, như thể hiện sự nổi bật của hang này trong hệ thống các hang động trên Vịnh Hạ Long.


Giới thiệu về Hang Đầu Gỗ

Theo các ấn phẩm giới thiệu, Hang Đầu Gỗ rộng khoảng 5000m2, cửa hang rộng 17m và cao 12m, nằm ở độ cao 27m so với mực nước biển. Tuổi hang có cùng niên đại kiến tạo với động Thiên Cung, tức là được hình thành từ thời Pleixtocen muộn cách ngày nay khoảng 2 triệu năm.

Cấu trúc Hang toát lên vẻ đồ sộ, cổ kính, hoang sơ và tĩnh mịch với nhiều cột đá, trụ đá, măng đá cao vút như muốn vươn tận trần hang. Đặc biệt, do có cửa hang mở rộng nên độ ẩm trong lòng hang cao, ánh sáng mặt trời có thể chiếu vào, tạo điều kiện thuận lợi cho hệ thực vật phát triển, điển hình là cây dương xỉ, rêu và cây thân gỗ... Đây là điểm khác biệt so với nhiều hang động khác trên Vịnh Hạ Long.

Tổng thể Hang được chia thành ba ngăn chính. Ngăn thứ nhất có hình vòm, tràn trề ánh sáng tự nhiên. Trần hang như bức tranh sơn dầu khổng lồ, mô tả phong cảnh thiên nhiên với những rừng măng đá, nhũ đá nhiều màu sắc, hình thù kỳ lạ, gợi sự liên tưởng đến những đàn voi đang đi kiếm ăn, những chú hươu sao ngơ ngác, chú sư tử lim dim ngủ, hay một chú rùa đang bơi giữa bể nước trong veo...

- Đi hết ngăn thứ nhất, qua một khe cửa hẹp, du khách sẽ bước vào ngăn thứ hai của Hang. Những tia sáng len lỏi vào đây mờ ảo, phát họa những chùm hoa đá lúc ẩn lúc hiện, những hòn đảo đá lô nhô trên sóng nước... như bức tranh lung linh, huyền bí.

- Đến ngăn thứ ba, lòng hang mở rộng, trên trần tua tủa nhũ đá muôn hình vạn trạng, dưới nền điểm nhấn với những cột đá khổng lồ như được bàn tay tạo hóa mài dũa công phu. Tận cùng hang là chiếc giếng tiên, bốn mùa nước ngọt trong vắt, chảy tràn trề.


Đôi nét lịch sử Hang Đầu Gỗ

Năm 1918, vua Khải Định nhân chuyến đi kinh lý đã ra thăm vịnh Hạ Long và đến du lịch Hang Đầu Gỗ. Ngỡ ngàng trước vẻ đẹp ngoạn mục, nhà vua đã cho làm thơ và bài tựa ca ngợi cảnh đẹp của non nước vịnh và hang. Tấm bia kèm theo bản dịch được dựng bên trái cửa hang vẫn còn cho đến nay. Trên trán bia và đế bia có trang trí đôi rồng chầu mặt trời; hai diềm bia là các hình mây lửa mang phong cách mỹ thuật cung đình đặc trưng của triều Nguyễn. Trong lời tựa, vua Khải Định đã đặt tên cho Hang này là “Ngũ sắc tường vân”.

Tháng 10 năm 1957, trong chuyến về thăm khu Hồng Quảng, Bác Hồ đã ra vịnh Hạ Long và tới tham quan Hang Đầu Gỗ. Tại đây, Bác đã nói với những người đi cùng rằng: “Ai cũng phải vào thăm hang mới thấy hết vẻ đẹp nơi đây. Cảnh đẹp một người không thể nói hết cho nhiều người”.

Hẳn là vẻ đẹp của Hang phải rất thuyết phục, mới khiến tạp chí chuyên về du lịch của Pháp có tựa đề Merveille de Monde (kỳ quan thế giới) xuất bản năm 1938 - khi giới thiệu các danh thắng nổi tiếng thế giới đã tôn vinh hang là Grotte des merveilles (động của các kỳ quan).


Xuất xứ tên gọi của Hang

Lý giải về nguồn gốc tên gọi Đầu Gỗ, điều thú vị là hiện nay có nhiều dữ liệu khác nhau. Cụ thể, trên các tài liệu giới thiệu du lịch Vịnh Hạ Long và trong dân gian, có 3 cách giải thích như sau:

- Thuyết thứ nhất, theo truyền tụng của dân chài trên Vịnh Hạ Long thì Hang này ban đầu có tên là hang Giấu Gỗ (lâu dần gọi chệch thành Đầu Gỗ) vì trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên Mông thế kỷ 13, đây là nơi quân sĩ nhà Trần cất giấu những chiếc cọc gỗ trước khi đem xuống cắm dưới lòng sông Bạch Đằng.

- Sự tích hang Đầu Gỗ thứ 2, thì giải thích dãy đảo Đầu Gỗ có hình cánh cung, tạo ra phía trước hang một vụng kín gió, nên ngư dân thường tụ về đây trong những ngày giông bão, hoặc sau chuyến đánh bắt họ neo lại để sửa chữa thuyền bè tại đây nên có nhiều mấu gỗ sót lại. Có lẽ tên hang hình thành từ sự việc này.

- Truyền thuyết về Hang Đầu Gỗ thứ 3 thì giải thích, do đảo Đầu Gỗ trông xa có dáng tựa một khúc gỗ khổng lồ với hai lỗ ở đầu để luồn dây thừng, nên người ta đặt tên cho hang theo tên đảo.

Thực hư thì không ai rõ, nhưng có lẽ do những huyền tích khác nhau này, mà càng khiến người ta tò mò và muốn khám phá Hang Đầu Gỗ trong chuyến du lịch Vịnh Hạ Long của mình.