Ở Nha Trang, tại các điểm tham quan du lịch như: khu di tích Tháp Bà Ponagar, danh thắng Hòn Chồng, Bảo tàng tỉnh, Viện Hải dương học... đều có đội ngũ thuyết minh viên. Có dịp theo chân các thuyết minh viên ở khu di tích Tháp Bà Ponagar, chúng tôi hiểu thêm phần nào về công việc “làm dâu trăm họ” này.
Chuyện về nghề
“Kính thưa quý khách! Chúng ta đang có mặt tại Khu di tích Tháp Bà Ponagar - nơi thờ nữ thần Po Inư Nagar của dân tộc Chăm. Tương truyền, nữ thần Po Inư Nagar được tạo nên bởi áng mây trời và bọt biển...”. Chị Trần Thị Thu Hiền - nhân viên thuyết minh của Văn phòng Dịch vụ du lịch thuộc Trung tâm Bảo tồn di tích (BTDT) tỉnh đã mở đầu cho phần giới thiệu Tháp Bà Ponagar của mình bằng những câu như vậy. Đoàn khách của chị Hiền dẫn lúc ấy đến từ tỉnh Nam Định, nhiều người trong đoàn tỏ ra có vốn hiểu biết nhất định về Khu di tích Tháp Bà Ponagar nên đã dành cho thuyết minh viên những câu hỏi. Với chất giọng nhẹ nhàng cùng kiến thức chuyên môn khá vững, chị Hiền đã lần lượt trả lời được những điều khách quan tâm. Sau hơn 30 phút, đoàn khách dừng lại để xem những điệu múa Chăm uyển chuyển trên sân tháp. Đó cũng là lúc công việc hướng dẫn, thuyết minh cho đoàn khách nói trên của chị Hiền kết thúc. Ông Trần Trung Độ (người lớn tuổi nhất trong đoàn) cho chúng tôi biết: “Tôi thấy nhân viên thuyết minh về Tháp Bà Ponagar rất tốt. Từ bộ trang phục áo dài truyền thống, đội nón lá, đến kiến thức, kỹ năng truyền đạt đều làm chúng tôi thấy khá ấn tượng”.
Chị Hiền chia sẻ: “Tôi làm nghề thuyết minh đã 3 năm. Nghề này đã mang đến cho tôi nhiều niềm vui cũng như cơ hội được giao tiếp, gặp gỡ với nhiều người; được chia sẻ với những vị khách thập phương về kiến thức tâm linh, tín ngưỡng, văn hóa, kiến trúc của khu di tích Tháp Bà Ponagar đã khiến tôi luôn cảm thấy thích thú”. Niềm vui của chị Hiền cũng thật đơn giản: “Vui nhất là khi khách chăm chú theo dõi mình hướng dẫn và đặt ra những câu hỏi. Với những đoàn khách như thế, tôi cảm thấy rất có hứng thú để thuyết trình”.
Là thành viên nam hiếm hoi trong đội thuyết minh của Văn phòng Dịch vụ du lịch, anh Hoàng Thế Mi đã có 5 năm làm nghề thuyết minh. Anh cho biết: “Tôi luôn cố gắng bổ sung, làm mới bài giới thiệu về Tháp Bà Ponagar để hấp dẫn du khách; đồng thời cũng tự đặt ra cho mình những tình huống, câu hỏi và đi tìm câu trả lời cho vấn đề khách quan tâm mà mình chưa giải thích được”. Trong thời gian làm nghề, anh Mi đã nhiều lần gặp những tình huống oái oăm. Nhưng với quan điểm luôn cố gắng làm hài lòng khách ở mức tốt nhất, anh đã có những cách ứng xử kịp thời cho từng tình huống cụ thể. “Phải hiểu tâm lý khách, biết được mục đích của từng đoàn khách và luôn luôn phải chiều lòng khách..., đó là những điều mà bất cứ thuyết minh viên nào cũng phải nhớ kỹ”, anh Mi tâm sự.
Nâng chất lượng
Theo ông Nguyễn Tuấn Dũng - Trưởng Văn phòng Dịch vụ du lịch, đội thuyết minh của đơn vị được thành lập vào năm 2006. Hiện tại, đội có 10 người, tất cả đều tốt nghiệp đại học, cao đẳng các chuyên ngành như: ngoại ngữ, du lịch. Có 4 người đã được cấp thẻ hướng dẫn viên du lịch quốc tế, 4 người được cấp thẻ hướng dẫn viên du lịch nội địa. 5 tháng đầu năm 2014, toàn đội đã thuyết minh cho hơn 1.100 đoàn khách với hơn 22.800 lượt người nghe, gần 1/3 trong số đó là các đoàn khách người nước ngoài.
Đánh giá về chất lượng đội ngũ thuyết minh ở Tháp Bà Ponagar của Văn phòng Dịch vụ du lịch (Trung tâm BTDT tỉnh), Tiến sĩ Lê Thị Mỹ Bình - Khoa Văn hóa Du lịch Trường Cao đẳng Sư phạm Nha Trang cho biết: “Tôi đã 2 lần đi sát hạch đội ngũ thuyết minh này. Tôi đánh giá cao về kiến thức chuyên môn của mỗi người. Kỹ năng của các thuyết minh viên rất tốt, tuy nhiên còn thiếu một chút linh hoạt trong việc xử lý một vài tình huống cụ thể”.
Để nâng cao chất lượng cho đội ngũ thuyết minh viên, thời gian qua, phía Văn phòng Dịch vụ du lịch đã phối hợp với Phòng Nghiệp vụ của Trung tâm BTDT tỉnh mở các buổi sinh hoạt theo từng chủ đề khác nhau vào mỗi tháng. Nội dung của các buổi sinh hoạt đó thường xoay quanh những kiến thức về 14 di tích, danh thắng cấp quốc gia trên địa bàn tỉnh. Văn phòng cũng thường xuyên tạo điều kiện hỗ trợ để các thuyết minh viên đổi thẻ hướng dẫn viên; tham gia các lớp bồi dưỡng về trình độ nghiệp vụ du lịch. Trung tâm BTDT tỉnh cũng thường xuyên mời các giảng viên chuyên ngành du lịch ở các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn Nha Trang đến để bổ sung thêm các kiến thức, kỹ năng của nghề thuyết minh. “Hàng năm, chúng tôi đều cho nhân viên thuyết minh đi tham quan, học tập kinh nghiệm thực tế ở các di tích, danh thắng của những địa phương khác. Qua đó, mỗi người tự rút ra cho mình những kiến thức riêng để tự hoàn thiện kỹ năng của bản thân”, ông Dũng nói.
Trước thực tế lượng khách Nga đến Nha Trang ngày càng đông và lượng khách Nga đến tham quan các điểm di tích, danh thắng có sự tăng trưởng đột biến, lãnh đạo Trung tâm BTDT tỉnh đã mời giáo viên tiếng Nga về dạy cho đội ngũ thuyết minh viên. “Trong thời gian 3 tháng, chúng tôi chỉ mong các em có thể nói được những câu tiếng Nga giao tiếp thông dụng nhất. Sắp tới, chúng tôi tiếp tục mời giáo viên tiếng Nga về dạy theo yêu cầu thực tế của cơ quan”, bà Ngô Mỵ Châu - Giám đốc Trung tâm BTDT tỉnh cho biết. Ngoài ra, các thành viên trong đội thuyết minh còn được cơ quan hỗ trợ kinh phí để đi học thêm một ngoại ngữ bất kỳ. Để khách Nga và khách nước ngoài biết tiếng Anh có thể hiểu cơ bản về khu di tích Tháp Bà Ponagar, bài thuyết minh còn được dịch ra tiếng Anh, tiếng Nga để gửi cho các công ty du lịch.
TTXT du lịch Nha Trang