Làng rèn Phúc Sen - Cao Bằng

Làng rèn Phúc Sen thuộc địa phận xã Phúc Sen, huyện Quảng Uyên, tỉnh Cao Bằng. Nơi đây từ lâu đã nổi tiếng khắp cả nước với nghề rèn nông cụ truyền thống, gắn chặt với cuộc sống của bà con người Nùng, và đã trở thành một nét văn hóa riêng có của vùng đất này.


Giới thiệu làng rèn Phúc Sen

Xã Phúc Sen có 10 thôn xóm với trên 400 hộ dân và hơn 2.000 nhân khẩu, hầu hết là người dân tộc Nùng với quần áo màu chàm đặc trưng. Con đường chính ở xã đã được bê-tông hóa, nhưng mô hình nhà sàn và cung cách sinh hoạt của người dân nơi đây thì hầu như vẫn vậy.

- Dưới tầng một vừa làm xưởng rèn, vừa để máy cày, kho lúa ngô... Tầng trên ngăn cách bằng những cây gỗ và ván sàn xẻ mộc, bàn thờ ở giữa nhà, chung quanh là bếp nấu, nơi tiếp khách, chỗ ngủ... Cũng có nhiều căn nhà mới khang trang mọc lên song vẫn xây dựng theo lối kiến trúc cũ.

Nghề rèn ở Phúc Sen đã tồn tại cách đây hơn 1.000 năm, theo hình thức cha truyền con nối đến tận ngày nay. Hiện có khoảng 150 lò rèn gia đình, rải đều ở 6 xóm: Phia Chang trên, Phia Chang dưới, Ðầu Cọ, Pác Rằng, Tình Ðông và Lũng Vài, hình thành nên làng rèn Phúc Sen nổi tiếng.

- Điều đặc biệt ở đây là những người thợ chỉ rèn thủ công, chủ yếu dựa vào kinh nghiệm lâu năm, từ cách chọn nguyên liệu, cách tôi luyện thép cho đến áp dụng bí quyết riêng để tạo ra các sản phẩm như: dao, kéo, cuốc, liềm... có chất lượng tốt, được bà con lao động tin dùng.


Du lịch làng rèn Phúc Sen

Vượt qua cung đường vắt núi hùng vĩ dẫn lên huyện vùng cao Quảng Uyên, đón du khách tại làng rèn dao Phúc Sen Cao Bằng là đoạn đường dài chừng 2km được bày bán đủ loại công cụ bài trí bắt mắt. Bước chân vào làng, đâu đâu cũng thấy các lò than rực cháy, tung tóe những đốm hoa lửa sau những nhát búa, nhát đe dứt khoát.

- Người bán hàng ở đây không chèo kéo khách, đỗ xe ở nhà này mà sang nhà khác mua sản phẩm thì chủ nhà vẫn vui vẻ vì toàn làng xóm, họ hàng với nhau cả. Khách tới tham quan tìm hiểu, họ cũng nhiệt tình đón tiếp, rồi kể chuyện làng, chuyện nghề với niềm tự hào của người con làng rèn truyền thống.

- Nếu đến tham quan làng rèn Phúc Sen vào những tháng cuối năm, du khách còn có dịp quan sát bầu không khí tất bật khi những lò rèn vào mùa với các đơn hàng của người dân quanh vùng và nhiều tỉnh thành khác như Hà Giang, Tuyên Quang, Bắc Kạn, Hà Nội, Nghệ An... mới thấy mức độ ưa chuộng của sản phẩm nơi đây.

Và có đến đây để trực tiếp nhìn, rồi nghe những câu chuyện của người thợ lâu năm, du khách mới thấy thêm nhiều điều thú vị về cái nghề rèn trông lắm vất vả này. Trải bao năm tháng với những nốt thăng trầm, làng nghề rèn Phúc Sen vẫn giữ được phong thái truyền thống và những nét văn hóa đặc trưng của người Nùng.


Việc gìn giữ phong tục lối sống và nghề truyền thống xa xưa đã khiến làng rèn Phúc Sen trở thành điểm đến ấn tượng với du khách thập phương, góp phần làm phong phú thêm hành trình khám phá vùng đất Cao Bằng.