Đảo Hòn Khoai - Cà Mau

Đảo Hòn Khoai ở Cà Mau như một trạm tiền tiêu canh giữ vùng trời, vùng biển và dải đất phía Tây Nam của Tổ quốc. Nơi đây còn được biết đến với Di tích cuộc khởi nghĩa Hòn Khoai và ngọn hải đăng gần 100 tuổi, cùng cảnh quan thiên nhiên đẹp hoang sơ, bờ biển xanh trong... lôi cuốn những bước chân khám phá.


Giới thiệu về đảo Hòn Khoai

Diện tích đảo Hòn Khoai chỉ khoảng 4 km2, nằm ở phía đông nam Mũi Cà Mau, thuộc xã Tân Ân, huyện Ngọc Hiển. Đỉnh hòn cao 318 m so với mặt nước biển, xung quanh còn có Hòn Lớn, Hòn Nhỏ, Hòn Tượng, Hòn Sao, Hòn Đồi Mồi, tạo thành quần đảo Hòn Khoai nhấp nhô giữa biển.

- Trong lịch sử, Hòn Khoai có nhiều tên khác như: đảo Giáng Tiên, hòn Độc Lập, hay đảo Poulop đặt vào thời Pháp. Riêng người dân địa phương thì quen gọi là Hòn Khoai vì hình dáng giống như một củ khoai khổng lồ.

Nơi đây có thảm rừng nguyên sinh phủ dày, thuộc hệ sinh thái rừng nhiệt đới hải đảo. Trong đó, hệ thực vật rất phong phú, với hơn 1.400 loài: Cây ăn trái gồm xoài, dừa... Cây lấy gỗ gồm lim, bằng lăng, chiêu liêu, dầu rái, muỗng, quế quan, rè vàng, thị rừng, trám mạo, trâm trắng... Cây làm thuốc có cốt toái bổ lá lớn, cốt toái bổ lá nhỏ, dây tiết dê, huyết rồng, khoai mài, ngũ gia bì, quế quan, sầu đâu, thần thông, thiên kim đằng, thiên niên kiện...

- Dưới tán rừng trên đảo là nơi trú ngụ của nhiều loài động vật hoang dã như heo rừng, kỳ đà, trăn, rắn... Vùng biển quanh đảo sạch trong, kín gió, là nơi neo đậu, tránh bão của nhiều tàu thuyền ngư dân, đây cũng là nơi sinh sống của nhiều loài sinh vật biển như mực, tôm hùm, tôm tít, cá mú, cá bốp... Ngoài ra, trên đảo còn có rất nhiều hoa vong đỏ, bằng lăng tím. Đặc biệt, khi mùa xuân về trên Hòn Khoai, hoa mai nở vàng khắp đảo.

Trên đảo có 2 bãi biển, gồm Bãi Lớn ở phía Đông Nam và Bãi Nhỏ ở phía Bắc, với những viên đá nằm ngổn ngang, chồng chất lên nhau chạy dài khắp bãi. Đường đi lại trên đảo có một con đường chính từ Bãi Lớn đến đỉnh đảo, dài khoảng 3 km đã được trải nhựa phẳng phiu. Trên đảo còn có nhiều dòng suối tự nhiên, trong đó có 2 suối lớn, nước ngọt chảy quanh năm, là nguồn cung cấp nước cho đảo và tàu đánh cá quanh khu vực.

Đỉnh hòn có ngọn hải đăng do Pháp xây dựng từ 1920, hình khối vuông, mỗi cạnh dài 4m, cao 12.5m, kết cấu bằng đá hộc và xi-măng, công suất quét sáng bán kính 35km. Hải đăng Hòn Khoai là một trong những công trình đèn biển có mặt sớm nhất tại hải phận Việt Nam, dù đã gần 100 năm nhưng kiến trúc vẫn còn nguyên vẹn, và nằm trong hệ thống đèn biển Cần Giờ - Côn Đảo - Hòn Khoai - Phú Quốc, chiếu sáng cho tàu thuyền qua lại trên biển.

- Tại ngọn hải đăng này, cuối năm 1940, thầy giáo, chiến sĩ cách mạng Phan Ngọc Hiển đã lãnh đạo cuộc khởi nghĩa và giành thắng lợi, ghi mốc son chói lọi trong lịch sử đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc. Năm 1990, đảo Hòn Khoai Cà Mau đã được công nhận Di tích lịch sử - văn hóa cấp Quốc gia.

Theo thông tin về đảo Hòn Khoai, hiện chưa có nhiều người dân sinh sống mà chủ yếu là các cán bộ, chiến sỹ Hải quân, lực lượng Biên phòng, kiểm lâm, với nhiệm vụ chính là cùng phối hợp đảm bảo an ninh, trật tự cho khu vực đảo, nhất là sẵn sàng cứu giúp ngư dân khi gặp nạn, giông bão... Trong quy hoạch, Khu du lịch sinh thái cụm đảo Hòn Khoai có quy mô khoảng 561ha, bao gồm diện tích rừng, khu vực quân sự, dịch vụ hàng hải và khu di tích lịch sử...


Du lịch đảo Hòn Khoai

Tàu chở khách du lịch Hòn Khoai sẽ ghé Bãi Nhỏ, khách xuống thuyền con để vào bờ chừng 50m. Phía bên phải là một bãi đá trứng thật đẹp như có bàn tay ai đó sắp đặt. Bước lên bờ rợp bóng cây phong ba, phi lao vi vu theo gió. Phía trên là đồn biên phòng 700, dựa lưng sát vách núi, loáng thoáng bóng áo xanh của những người lính giữ đảo. Hạt kiểm lâm cũng nằm cạnh đó, thêm vài ba quán bán nước giải khát và hàng tạp hóa phục vụ nhu cầu cơ bản trên đảo.

Hành trình đầu tiên là lên đỉnh đảo, du khách sẽ vượt chặng đường khoảng 3km theo hình trôn ốc, với những đoạn dốc cao, lổn ngổn đá tảng lớn nhỏ, lác đác những thân cây cổ thụ to lớn đến vài người ôm không xuể... thi thoảng ngang qua những con suối nước trong veo... bắt gặp những chú sóc đen chuyền cành thoăn thoắt, hay đàn khỉ nháo nhác tò mò, cùng tiếng chim hót líu lo như đón chào khách đến thăm...

- Tới đỉnh, du khách sẽ thấy ngọn hải đăng vươn cao trên nền trời thăm thẳm, kề bên có bia ghi sơ lược cuộc khởi nghĩa năm xưa, cùng mấy dãy nhà xây từ thời Pháp thuộc, nay chơ vơ hoang phế, chung quanh là nhiều cây xoài, mít, trái sai oằn, cùng những luống cải, rau xanh tươi mơn mởn...

- Theo cầu thang xoắn ốc lên ngọn hải đăng, không gian mở ra xanh biếc, mây trời lộng gió khơi xa... Trên đây còn có kính viễn vọng, cho bạn ngắm nhìn các hòn đảo vây quanh, hay hướng về mũi Cà Mau để một lần được chiêm ngưỡng từ xa mũi đất thiêng liêng của tận cùng Tổ quốc, mà không dễ gì thấy được nếu không ra đến đảo.

Trở xuống núi, bạn có thể vòng qua phía Đông tiếp tục khám phá đảo Hòn Khoai. Men theo con đường nhựa thoai thoải, đi giữa những tán cây rừng rợp mát, sẽ dẫn bước bạn đến Bãi Lớn với bờ biển trong xanh, sóng lăn tăn vỗ về... trên là rừng cây, đá núi, đan xen hài hòa với nhau, tạo nên cảnh đẹp hoang sơ.

Sau chuyến du ngoạn khắp đảo, sẽ thêm trọn vẹn nếu bạn thưởng thức các món hải sản tươi rói ngay trên bờ biển, giữa không gian sóng biển rì rào... Trong tương lai không xa, đảo Hòn Khoai sẽ gần hơn với du khách và trở thành “hòn đảo ngọc” trên vùng biển phía Tây Nam của Tổ quốc.