Chùa Hang Thái Nguyên

Chùa Hang có tên chữ là Kim Sơn Tự, còn được gọi là “Tiên Lữ Phật Động”, nằm ở trung tâm thị trấn Chùa Hang, huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên. Nơi đây có tiếng là chốn cửa Phật linh thiêng, trung tâm phật giáo lớn của tỉnh và là địa điểm du lịch tâm linh hấp dẫn.


Truyền thuyết Chùa Hang Thái Nguyên

Tương truyền Chùa Hang (Kim Sơn Tự) có từ thời nhà Lý (thế kỷ XI) vốn là thời kỳ rất hưng thịnh của Phật giáo. Chuyện thuật: vào một buổi sáng mùa xuân năm Nhâm Tuất, vua Lý Thánh Tông thức dậy đã kể lại giấc mơ của mình cho Nguyên Phi Ỷ Lan, rằng được Phật dắt lên vùng đất địa linh ở Đồng Hỷ, Thái Nguyên. Bà Nguyên Phi lập tức thực hiện chuyến kinh lí tham quan, thấy phong cảnh hữu tình, núi non kỳ vĩ, hang động rộng lớn, bèn cho lấy hang dựng chùa thờ Phật.


Kiến trúc Chùa Hang Thái Nguyên

Chùa Hang nằm trong lòng ba ngọn núi lớn, tọa lạc trên vùng đất bằng phẳng, phía trước là dòng sông Cầu uốn lượn. Ngọn núi đứng giữa có tên Huyền Vũ, hai bên là hai ngọn Thanh Long - Bạch Hổ vươn cao uy nghi, ba ngọn kết nối nhau bởi dải yên ngựa chừng 1000m, diện tích chân núi khoảng 2,7ha.

Qua tam quan Chùa Hang, hai bên trái phải có hai tượng Hộ pháp Khuyến thiện - Trừng ác, cưỡi voi cưỡi hổ uy nghi. Trong hang có nhiều ngóc ngách, dân gian ví rằng có đường lên trời, đường xuống âm phủ, và có cửa trước sau nên không khí thông thoáng, cảnh quan u tịch thâm nghiêm.

- Vào sâu chùa Hang càng rộng dần, trên vòm là những nhũ đá buông rũ, dưới nền có nhiều cột đá vươn cao như trụ chống trời, vách hang còn có các nhũ đá nhô ra, tạo thành các bệ thờ tự nhiên... Đặc biệt, trên vách đá vẫn còn lưu bút tích thơ phú bằng chữ hán có từ thời Lê Sơ - Hậu Nguyễn.

Hiện nay, chùa Hang đã được trùng tu và xây dựng thêm các công trình như: Chính điện Tam Bảo, tam quan nội, tam quan ngoại, lầu chuông, lầu trống... Và tương lai gần sẽ mở rộng thêm: nhà thờ tổ, giảng đường hoằng pháp, bảo tháp, thiền viện chuyên tu, trung tâm từ thiện, sân bãi để phục vụ lễ hội...


Lễ hội Chùa Hang Thái Nguyên

Hàng năm, từ ngày 19 đến ngày 21 tháng giêng âm lịch, diễn ra lễ hội Chùa Hang ở Thái Nguyên nhằm tạ ơn trời đất, cầu cho mưa thuận gió hòa, bản làng ấm no, cây cối tốt tươi, đâm chồi nẩy lộc. Phần lễ gồm dâng hương, rước kiệu, tạ ơn các vị thần đất, thần sông, thần suối... Phần hội có các trò chơi dân gian đặc sắc như: tung còn, đi cầu kiều, bắn cung, đẩy gậy, bắt trạch trong chum, chọi gà, tung vòng cổ vịt ... cùng các tiết mục văn nghệ, liên hoan văn hóa trà…


Ngày 26/2/1999, chùa Hang Thái Nguyên đã được công nhận là Di tích Lịch sử - Văn hóa, Danh lam thắng cảnh cấp Quốc gia.

* Đường đi Chùa Hang ở đâu : chỉ cách trung tâm thành phố Thái Nguyên hơn 3km về phía bắc, theo tuyến đường qua cầu Gia Bảy.