Từ lâu, Trùng Khánh đã được du khách thập phương biết đến là tiểu vùng khí hậu mát mẻ, ôn hòa, nơi lưu giữ nhiều giá trị văn hóa đặc trưng của các dân tộc, cùng 2 danh lam thắng cảnh nổi tiếng: thác Bản Giốc, động Ngườm Ngao... Để phát huy lợi thế về tiềm năng du lịch của địa phương, huyện đã và đang hướng tới khai thác, phát triển du lịch theo hướng bền vững.
Quà tặng từ thiên nhiên
Từ trung tâm huyện đi khoảng 20 km về phía đông bắc có thắng cảnh thác Bản Giốc, động Ngườm Ngao được xem là tặng vật vô giá mà thiên nhiên ban tặng cho Trùng Khánh. Thác Bản Giốc là thác nước cao, hùng vĩ và đẹp vào bậc nhất Việt Nam. Chân thác là mặt sông Quây Sơn rộng phẳng như giương, bên bờ là ruộng đồng xanh tốt, cảnh vật nên thơ, hữu tình. Vào những ngày hè nắng nóng, không khí ở đây vẫn mát lạnh, tạo cảm giác dễ chịu cho người đến tham quan và trở thành địa chỉ du lịch hấp dẫn đối với nhiều du khách trong và ngoài nước.
Cách thác Bản Giốc không xa là động Ngườm Ngao. Theo đánh giá thì động được xếp vào những hang động đẹp nhất nước bởi hệ thống nhũ đá, măng đá, tạo nên những khung cảnh thật sinh động, kỳ thú khiến người xem phải thán phục, kinh ngạc. Chiều dài động khoảng 2.144 m, gồm 3 cửa chính: Ngườm Ngao, Ngườm Lồm, Ngườm Thuôn. Nhiệt độ trong động dao động từ 18 - 25oC, cho cảm giác mát mẻ vào mùa hè, ấm áp vào mùa đông.
Du khách Nguyễn Hoàng An, quê Bình Thuận chia sẻ: Tôi đã có dịp đi du lịch nhiều nơi, song đây là lần đầu tiên tôi đến với thắng cảnh của Trùng Khánh. Sau khi tham quan thác Bản Giốc, tôi lên vãn cảnh chùa Phật tích Trúc Lâm Bản Giốc, rồi đến động Ngườm Ngao và bị hút hồn trước hệ thống măng đá, nhũ đá trong động. Tôi đặc biệt ấn tượng khi bắt gặp nhiều hình ảnh đẹp, kỳ thú như: cây tơ hồng, bầu sữa mẹ, con cóc thần, đàn đá, cây san hô và con tàu, thác vàng, thác bạc, đài sen úp ngược, cột đá cô đơn... Tất cả những cảnh vật trên còn nguyên sơ, chưa có sự can thiệp của con người. Sau chuyến đi này, tôi sẽ giới thiệu người thân, bạn bè đến thăm.
Phát triển du lịch bền vững
Để khai thác tiềm năng, lợi thế của du lịch địa phương, từ năm 2008, UBND tỉnh cấp phép quản lý, khai thác khu vực thác Bản Giốc, động Ngườm Ngao cho Công ty cổ phần Du lịch Cao Bằng. Đến ngày 31/7/2014, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 1093/QĐ-UBND về việc phân cấp Khu du lịch thác Bản Giốc về huyện Trùng Khánh quản lý. Trên cơ sở đó, UBND huyện đã xây dựng Đề án thành lập Ban Quản lý Khu du lịch thác Bản Giốc, trong đó tập trung chỉ đạo giải phóng mặt bằng, tạo điều kiện thuận lợi cho các dự án đầu tư được triển khai thuận lợi; tăng cường trao đổi hợp tác quốc tế về phát triển du lịch; quan tâm đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao nhận thức cộng đồng về du lịch...
Cùng với công tác quản lý, tỉnh, huyện đã đầu tư, kêu gọi đầu tư xây dựng các khu, điểm du lịch trọng điểm như: Dự án Bảo tồn làng văn hóa truyền thống dân tộc Tày xóm Khuổi Ky (trong), xã Đàm Thủy. Làng Khuổi Ky (trong) có di tích thành cổ, được xây dựng từ thời nhà Mạc. Làng có 14 ngôi nhà của bà con được xây dựng theo lối truyền thống, cột gỗ, tường đá xây, bức dày nhất đến 37cm, mái lợp ngói âm dương. Làng được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch công nhận là làng truyền thống các dân tộc ít người.
Dự án Khu nghỉ dưỡng cao cấp thác Bản Giốc được Tổng Công ty Du lịch Sài Gòn đầu tư từ tháng 12/2012, đến nay đã bàn giao giai đoạn I vào khai thác, thu hút khách du lịch trong nước, quốc tế đến tham quan. Chùa Phật tích Trúc Lâm Bản Giốc do Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam đầu tư được khởi công từ tháng 6/2013 và khánh thành ngày 15/12/2014, đón khách thập phương đến chiêm bái. Tiếp đó là Dự án nâng cấp đường tỉnh 206 vào động Ngườm Ngao; Dự án tôn tạo, xây dựng kè bảo vệ cột mốc 836 (2) xã Đàm Thủy...
Công tác tuyên truyền, quảng bá, xúc tiến hợp tác phát triển du lịch được đẩy mạnh. Hiện nay, Tổng Công ty Du lịch Sài Gòn đã quảng bá hình ảnh thác Bản Giốc, động Ngườm Ngao trên truyền hình VTV4, đưa tour du lịch Sài Gòn - thác Bản Giốc vào hoạt động; tổ chức 4 cuộc làm việc với huyện Tịnh Tây và huyện Đại Tân (Trung Quốc) bàn hợp tác phát triển du lịch... Trùng Khánh cũng quan tâm phát triển sản phẩm du lịch như: hạt dẻ Trùng Khánh, tương Méc Cảng, phở vịt, các sản phẩm từ đan lát gắn với bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa như hát then, sli, dá hai... Ngày 16/10/2013, Trùng Khánh chính thức đón nhận văn bằng bảo hộ chỉ dẫn địa lý “Trùng Khánh” đối với sản phẩm hạt dẻ của huyện. Đây là một trong những yếu tố tạo nên sức hút, sự chú ý của du khách khi đến tham quan du lịch địa phương.
Nhờ đó, lượng khách du lịch đến với Khu du lịch thác Bản Giốc, động Ngườm Ngao trung bình đạt khoảng 60.000 lượt người/năm, doanh thu từ du lịch đạt trên 2 tỷ đồng/năm, tăng trưởng bình quân đạt 14,91%/năm. Riêng 6 tháng đầu năm 2015, lượng khách đến thác Bản Giốc, động Ngườm Ngao, vãn cảnh Chùa Phật tích Trúc lâm Bản Giốc tăng vọt, đạt 101.794 khách, trong đó, khách nước ngoài chiếm 30%.
Trưởng Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Trùng Khánh, Phó Ban Quản lý Khu du lịch thác Bản Giốc - Lương Văn La cho biết: Công tác quản lý, khai thác các khu, điểm du lịch được huyện triển khai thực hiện có hiệu quả. Các dự án hạ tầng cơ sở du lịch tiếp tục được đầu tư mới. Nhiều dịch vụ du lịch được quan tâm đầu tư, nhất là đầu tư dịch vụ lưu trú, khách sạn, nhà hàng, nhà nghỉ... Đây là những điều kiện cần để Trùng Khánh hướng tới phát triển du lịch bền vững.
Thời gian tới, huyện tiếp tục tập trung ưu tiên phát triển du lịch và thương mại biên giới, phấn đấu nâng tỷ trọng dịch vụ - du lịch trong cơ cấu nền kinh tế lên 37%; mở rộng và từng bước nâng cao chất lượng các dịch vụ du lịch; khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư xây dựng và phát triển du lịch... Với những nỗ lực trên, hy vọng trong tương lai không xa, Trùng Khánh nói chung và khu du lịch thác Bản Giốc - động Ngườm Ngao nói riêng sẽ là lựa chọn, điểm đến lý tưởng của nhiều du khách.
TTXT du lịch Cao Bằng