Với địa hình chủ yếu là đồi núi, nhiều sông suối, thác ghềnh hiểm trở, hang động bí ẩn... các địa điểm du lịch Cao Bằng sở hữu cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp, hoang sơ và hùng vĩ, có tiềm năng và lợi thế để phát triển du lịch mạo hiểm với các loại hình phong phú, như: trekking (đi bộ đường dài), leo núi, bè mảng, du thuyền trên sông, đi xe đạp, khám phá thiên nhiên và văn hóa bản địa...
Du thuyền trên sông là hình thức du lịch mạo hiểm đang được du lịch Cao Bằng xúc tiến, triển khai tại 2 điểm: Thiêng Qua, xã Cô Ba (Bảo Lạc); Pò Peo, xã Ngọc Côn (Trung Khánh). Đây là loại hình du lịch mới của tỉnh, là điểm du lịch chủ yếu của huyện tiến tới kết nối các tour, tuyến du lịch của các đơn vị lữ hành (du lịch cộng đồng, du lịch tâm linh...); thích hợp với các du khách năng động và đam mê “cảm giác mạnh”.
Điểm du lịch Cao Bằng - Thiêng Qua, tại mốc 589 đặt trên bờ Tây Bắc sông Gâm, cách trung tâm huyện Bảo Lạc 9 km về phía Tây; phía Đông giáp với huyện Nà Po (Trung Quốc). Dọc theo tuyến đường có những dãy núi đá trập trùng, những khu rừng nguyên sinh hoang sơ, phù hợp du lịch mạo hiểm gắn với du lịch sinh thái. Những năm qua, huyện Bảo Lạc (Cao Bằng, Việt Nam) và huyện Nà Po (Quảng Tây, Trung Quốc) đã thực hiện nhiều hoạt động ngoại giao, bàn các biện pháp để hai bên liên doanh khai thác tiềm năng du lịch mạo hiểm. Tháng 10/2016, đoàn đại biểu huyện Nà Po, Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc) đã đến tham quan, khảo sát thực địa Dự án hợp tác du lịch du thuyền trên sông Gâm xuyên biên giới qua khu vực cột mốc 589 Thiêng Qua. Huyện Bảo Lạc đã giới thiệu quy hoạch và lộ trình xây dựng hạ tầng cơ sở, các hạng mục công trình phục vụ khu du lịch. Khi dự án đi vào hoạt động, du khách sẽ được đi trên thuyền từ huyện Nà Po (Trung Quốc) chếch về phía Tây 45 km đến xã Bách Nam (Trung Quốc) là đến bến sông Gâm. Tại đây, du khách sẽ được ngồi trên những chiếc thuyền trôi trên sông để ngắm cảnh hai bên bờ với những thảm thực vật, những rừng trúc xanh biếc, những bản làng bình yên và những đỉnh núi cao vút xa mờ. Qua các đoạn sông khác nhau với nhiều khúc cua, khe rộng và hẹp, du khách sẽ trải nghiệm vượt các ghềnh với “cảm giác mạnh”.
Cũng là hình thức du lịch mạo hiểm du thuyền dọc theo dòng sông nhưng Dự án du thuyền mạo hiểm xuyên quốc gia trên sông Quây Sơn giữa huyện Trùng Khánh (Cao Bằng, Việt Nam) và huyện Tịnh Tây (Quảng Tây, Trung Quốc) qua mốc 784, 785 là một hành trình du ngoạn vẻ đẹp thiên nhiên và cuộc sống con người tại xã Ngọc Côn (Trùng Khánh) - nơi thượng nguồn sông Quây Sơn chảy vào Việt Nam. Ngay chân cột mốc 784, 785, đập Thoong Khoang tạo cảm giác mạo hiểm khi đẩy thuyền lên cao rồi lại hạ xuống, lách qua dòng chảy khá xiết vì có nhiều mỏm đá lớn nhỏ lô nhô dưới khu vực đập. Vừa “định thần” khi vượt qua đập và các khúc quanh thì dòng chảy sông Quây Sơn lại biến đổi trở nên hiền hòa, du khách có thể thảnh thơi khám phá vẻ đẹp hai bên bờ với những ngôi nhà sàn truyền thống của người Tày thấp thoáng sau rừng cây chạy dọc theo dưới chân núi đá nối tiếp trùng điệp; ngắm nhìn những ruộng lúa xanh mướt được sông bồi đắp phù sa hằng năm tạo nên vùng đất trù phú và nền văn hóa giàu bản sắc. Bí thư Huyện ủy Trùng Khánh Phạm Văn Cao cho biết: Dự án du thuyền mạo hiểm xuyên quốc gia trên sông Quây Sơn là một trong những dự án trọng điểm về du lịch của huyện nhằm phát huy tiềm năng, thế mạnh và làm phong phú thêm các loại hình du lịch Cao Bằng. Trước mắt, huyện tập trung chỉ đạo cấp ủy, chính quyền, các cơ quan, đơn vị liên quan quy hoạch tổng thể, đưa ra mục tiêu và giải pháp cụ thể phát triển loại hình du lịch mạo hiểm tại địa phương; trình cấp có thẩm quyền cho chủ trương khai thác đón khách du lịch Trung Quốc qua Cửa khẩu Pò Peo và du thuyền mạo hiểm xuyên quốc gia trên sông Quây Sơn bằng giấy thông hành xuất nhập cảnh đi lại trong ngày; tìm kiếm, lựa chọn doanh nghiệp có đủ năng lực để tổ chức, triển khai tour du lịch... Dự án du thuyền mạo hiểm xuyên quốc gia trên sông Quây Sơn được đưa vào khai thác sẽ phát huy giá trị thắng cảnh, văn hóa truyền thống của địa phương để xây dựng nên các loại hình, sản phẩm du lịch đặc thù của huyện; đồng thời tăng lượng khách du lịch đến tham quan, lưu trú sẽ kích hoạt nhu cầu đầu tư dịch vụ tại khu du lịch; giải quyết việc làm cho người dân địa phương. Qua đó, góp phần thay đổi bộ mặt nông thôn tại các xóm giáp biên giới bằng các nguồn thu từ du lịch và phát triển kinh tế của huyện, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu và thị hiếu của khách du lịch Cao Bằng hiện nay.
Ngoài hình thức du lịch du thuyền mạo hiểm xuyên quốc gia ở hai điểm du lịch nêu trên, tỉnh còn có nhiều nơi phù hợp với du lịch mạo hiểm, như: Khu du lịch Cao Bằng - thác Bản Giốc (Trùng Khánh); hang Dơi (Hạ Lang); hồ Thang Hen, núi “mắt thần” - thác Nặm Trá, xã Quốc Toản (Trà Lĩnh); hang Pác Ả, xã Phan Thanh (Nguyên Bình)... bằng nhiều hình thức: Đi bộ đường dài, đi bộ xuyên rừng, đi xe đạp chinh phục các đèo cao, leo núi, vượt thác, khám phá thiên nhiên và văn hóa giàu bản sắc các dân tộc... sẽ mang đến cho du khách những giây phút tuyệt vời sau khi vượt qua thử thách, khẳng định bản lĩnh trước thiên nhiên.
Du lịch mạo hiểm là một loại hình còn khá mới đối với du lịch Cao Bằng, được du nhập những năm gần đây. Với đặc điểm nhiều sông suối, thác ghềnh hiểm trở, hang động bí ẩn, những khu rừng nguyên sinh nhiệt đới hoang sơ, hùng vĩ nên Cao Bằng có tiềm năng rất lớn ở loại hình du lịch mạo hiểm đang là xu thế phát triển mạnh trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Tuy nhiên, du lịch mạo hiểm là một loại hình du lịch chuyên biệt với đặc điểm một chuyến đi có ít nhất hai trong ba yếu tố: Hoạt động thể lực, môi trường tự nhiên và trải nghiệm văn hóa.
Để khai thác loại hình du lịch mạo hiểm mới mẻ và đầy hấp dẫn này ở Cao Bằng, cần có cơ chế quản lý đặc thù, những quy chuẩn cụ thể và tính chuyên nghiệp cao, như: hướng dẫn viên, huấn luyện viên có chứng chỉ hành nghề; du khách phải đáp ứng những yêu cầu cụ thể về sức khỏe, được huấn luyện và thực hành trước, được đóng bảo hiểm; có đội trực cứu hộ và trang thiết bị đạt chuẩn... Ngành du lịch Cao Bằng cần có chiến lược dài hạn và đầu tư thỏa đáng để khai thác và phát huy được tiềm năng của du lịch mạo hiểm một cách bền vững.
TTXT du lịch Cao Bằng