Sau nhiều năm được sự quan tâm và tạo điều kiện phát triển du lịch của các cấp, các ngành, loại hình Homestay của du lịch Cà Mau đã đi vào hoạt động. Đây là mô hình du lịch cộng đồng thu hút những du khách thích khám phá, trải nghiệm và tìm hiểu về phong tục tập quán của người dân địa phương. Du khách sẽ cùng ăn, ngủ tại nhà dân, sinh hoạt và lao động cùng với người dân để tự mình khám phá những nét văn hóa bản địa độc đáo.
Có thể nói, đây là bước khởi sắc cho loại hình du lịch mới tại tỉnh nhà. Vùng đất cực Nam Tổ quốc nằm trong hệ thống tiềm năng du lịch sinh thái lớn của Việt Nam, Khu Dự trữ sinh quyển thế giới Mũi Cà Mau có hệ sinh thái đặc trưng điển hình: hệ sinh thái rừng ngập mặn, hệ sinh thái rừng tràm trên đất ngập nước than bùn, hệ sinh thái biển..., mỗi hệ sinh thái đều lưu giữ các nguồn tài nguyên sinh vật, tài nguyên địa chất phong phú có giá trị bảo tồn cao. Những tiềm năng du lịch độc đáo này được đầu tư khai thác và các hộ dân dựa vào đó làm du lịch đã mang lại hiệu quả đáng kể, ổn định được cuộc sống và bổ trợ thêm, nâng cao thêm chất lượng sản phẩm du lịch của địa phương nói riêng và du lịch Cà Mau nói chung.
Với vai trò là cơ quan tham mưu cho UBND tỉnh quản lý Nhà nước về lĩnh vực du lịch, Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Cà Mau phối hợp với Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau và một số ngành, nhiều lần tổ chức đưa các hộ dân đi học tập kinh nghiệm về homestay tại các tỉnh đã và đang phát triển loại hình du lịch này. Sau khi học tập từ thực tế và được tư vấn hỗ trợ về mặt chuyên môn, có 4 hộ gia đình đầu tư vào loại hình du lịch này. Các hộ gia đình sử dụng nhà của mình để kinh doanh dịch vụ ăn uống cho khách du lịch. Sau đó, một số hộ khác cũng mạnh dạn đầu tư vào kinh doanh loại hình du lịch này có hiệu quả.
Chính sự hấp dẫn của mảnh đất cực Nam Tổ quốc, với hệ sinh thái của hai vùng ngập mặn và ngập lợ, với các khu rừng đước, rừng tràm bạt ngàn, sản vật do thiên nhiên ban tặng phong phú nên dịch vụ homestay tại các nhà dân mà khách du lịch Cà Mau đến tham quan trải nghiệm tăng lên rõ rệt. Số lượt khách đến với Ðất Mũi năm 2013 là 64.550 lượt và năm 2014 lên đến 82.950 lượt.
Ðể góp phần gia tăng lượng khách và đẩy mạnh phát triển loại hình homestay cho du lịch Cà Mau, cần có những định hướng để phát triển cụ thể. Các hộ gia đình kinh doanh du lịch homestay cần thành lập một cộng đồng homestay và lấy thương hiệu chung nhằm tạo sự liên kết trong quá trình hoạt động. Ðiều này sẽ tránh tình trạng cạnh tranh không lành mạnh, tạo nên những sản phẩm du lịch hấp dẫn và thuận lợi cho quá trình xúc tiến quảng bá cũng như thu hút đầu tư.
Các điểm du lịch homestay nên có vị trí thuận tiện cả đường bộ lẫn đường thủy để khách du lịch Cà Mau dễ tiếp cận. Hệ thống giao thông nông thôn như đường sá, cầu, hệ thống cung cấp nước và thoát nước, hệ thống điện... cũng cần được xây dựng chỉnh chu nhằm phục vụ tốt nhu cầu đi lại và thông tin liên lạc... trong quá trình tham quan trải nghiệm của du khách.
Trong thiết kế xây dựng nhà nghỉ homestay phải chú trọng tính kiên cố, vững chắc của ngôi nhà và thân thiện với môi trường. Các ngôi nhà nên xây dựng bằng những loại vật liệu địa phương như: tràm, đước, dừa nước, phải đảm bào tính bền, chắc, chống mối mọt. Ðồng thời, cần quan tâm đến kiến trúc truyền thống của địa phương, mang nét đặc trưng của vùng đất Cà Mau. Hạn chế việc bê-tông hóa trong thiết kế và xây dựng. Ngoài ra, cần chú trọng thiết kế các vật dụng trong gia đình như: bàn, ghế, giường ngủ làm từ chất liệu có ở địa phương và ưu tiên sử dụng vật dụng trang trí có nguồn gốc từ tự nhiên.
Khách du lịch rất quan tâm đến sự thân thiện, hiếu khách của người dân bản địa. Các hộ kinh doanh dịch vụ du lịch cần tạo ra bầu không khí thân thiện giữa du khách với cư dân địa phương. Cộng đồng dân cư địa phương phải luôn gần gũi và mến khách, đối xử với khách đến du lịch Cà Mau như thành viên trong gia đình, sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc và giúp đỡ khi khách có yêu cầu...
Du lịch Cà Mau có nhiều tiềm năng để phát triển loại hình homestay, đây cũng là thế mạnh để phát triển du lịch sinh thái, vì vậy cần được sự quan tâm hơn nữa của các cơ quan quản lý Nhà nước và của địa phương. Cần đa dạng hóa các loại hình, sản phẩm dịch vụ phục vụ du lịch. Cần tuyên truyền để tạo ý thức tốt đến cộng đồng dân cư và các hộ dân kinh doanh loại hình du lịch này.
TTXT du lịch Cà Mau