Trong không khí mùa xuân trong trẻo, vạn vật đua hoa khoe sắc, các địa bàn trong tỉnh Bắc Kạn lại nô nức tổ chức lễ hội vui xuân với ước vọng về một năm mới bình an, hạnh phúc, no ấm, mùa màng bội thu, vật nuôi sinh sôi khỏe mạnh. Đã thành thông lệ, vào 03 ngày mùng 9, 10, 11 tháng Giêng hằng năm, khi trời đất đang căng tràn sức xuân, hàng vạn du khách lại tụ hội về bãi Bó Lù bên bờ hồ Ba Bể, thuộc xã Nam Mẫu (Ba Bể) để cùng hòa mình vào Hội xuân Ba Bể - lễ hội lớn nhất trong năm của tỉnh.
Đặc biệt, năm nay 2015, Hội xuân Ba Bể vinh dự được xếp hạng di tích cấp quốc gia đó là niềm vui của nhân dân các dân tộc trong huyện. Từ sáng tinh mơ, dòng người đã đổ về khu vực diễn ra Hội xuân với sắc váy áo rực rỡ, những nụ cười tươi tắn, lòng dâng tràn niềm vui. Ngay từ con đường dẫn vào hồ Ba Bể, lực lượng chức năng đã tiến hành phân luồng, hướng dẫn giao thông nhằm đảm bảo không để xảy ra ùn tắc cục bộ.
Nhìn từ trên cao xuống, khu vực tổ chức Hội xuân Ba Bể lung linh muôn sắc màu. Từ màu áo chàm của các cô gái Tày, màu váy áo sặc sỡ của những cô gái Mông, Dao, màu đỏ thắm của lá hồng kỳ, băng rôn, khẩu hiệu, cho tới màu xanh biếc của mặt hồ Ba Bể, đã tạo nên một không gian đa chiều, đa sắc màu cho Hội xuân Ba Bể. Theo đồng chí Nông Ngọc Huấn - Phó Chủ tịch UBND huyện Ba Bể, Trưởng Ban tổ chức Hội xuân Ba Bể năm 2015, rút kinh nghiệm các năm trước, năm nay công tác chuẩn bị Lễ hội Xuân được thực hiện chu đáo và cụ thể. Phần lễ và phần hội được tổ chức ngắn gọn, súc tích và mang đậm bản sắc văn hóa các dân tộc. Phần lễ không cầu kỳ, không tốn kém, mỗi xã, thị trấn trong huyện dâng lên các vị thần linh một mâm “lồng tồng”, mâm cỗ thể hiện sự khéo léo tài hoa của phụ nữ các dân tộc vùng hồ Ba Bể, đó là xôi ngũ sắc, bánh 12 con giáp, pẻng phạ... cầu cho mưa thuận gió hòa, vạn vật sinh sôi nảy nở.
Tiếng trống khai hội vang lên khắp vùng hồ Ba Bể. Phần hội được mở đầu bằng màn tung còn. Những quả còn được khâu bằng vải, bên trong có hạt thóc, hạt bông được nén chặt, ngoài có tua ngũ sắc, được các nam thanh nữ tú thi ném lên vòng tròn trên ngọn cây nêu. Ðó là hai biểu tượng đặc sắc của Dương và Âm, cái gốc của vũ trụ và vạn vật. Khi quả còn xuyên thủng hồng tâm của vòng tròn, là Âm - Dương đã giao hòa, cuộc sống sẽ sinh sôi, mùa màng sẽ bội thu. Bởi vậy, không chỉ ở vùng hồ Ba Bể mà ở bất cứ hội lồng tồng nào, việc ném còn trúng hồng tâm cũng là một nghi thức bắt buộc, bởi đồng bào quan niệm rằng, nếu Âm - Dương không giao hòa, năm ấy làng, bản sẽ không may mắn, mùa màng sẽ thất bát. Người ném trúng hồng tâm sẽ được thưởng một món quà. Sau đó các chàng trai, cô gái tiếp tục tung còn cho nhau, nhờ hội tung còn mà nhiều đôi nên vợ nên chồng. Tiếng cười nói, reo hò, tiếng chiêng trống làm vang dậy cả một góc trời. Trò tung còn thu hút đông đảo nam thanh nữ tú tới chơi, vì đây là cơ hội để cho các cặp nam nữ tìm hiểu, giao duyên với nhau. Dù phần thưởng của ban tổ chức trao chỉ mang tính tượng trưng, nhưng ai cũng cố tung còn cho thật cao, thật chính xác mong trúng đích để mong cầu những điều tốt lành nhất. Ngoài tung còn, Hội xuân hồ Ba Bể năm 2015 còn tổ chức thả đèn hoa đăng vào đêm mùng 9 tháng Giêng và tổ chức các trò chơi dân gian như đi cà kheo, chọi bò, đua thuyền độc mộc...
Bà con khu vực hồ Ba Bể đến Hội xuân tham gia các trò chơi dân gian truyền thống còn là dịp gặp lại bạn cũ, người xưa, họ uống với nhau chén rượu nồng, cùng tâm sự với nhau, nhiều người một năm chỉ được gặp lại bạn cũ, người xưa vào dịp lễ hội nên quyến luyến, không muốn rời xa...
Hội Xuân Ba Bể không chỉ thu hút người dân trong tỉnh mà còn thu hút rất nhiều du khách ngoài tỉnh và người nước ngoài. Họ đến đây vừa để vui chơi, thưởng ngoạn, vừa để giao lưu, mua những sản vật của địa phương. Du khách còn có dịp thưởng thức các câu lượn, câu sli chan chứa thiết tha; được ngắm nhìn vẻ đẹp nguyên sơ, huyền bí của hồ Ba Bể trong màn sương mờ ảo, hoặc vẻ đẹp tinh khiết xanh trong nắng xuân rực rỡ; được thả mình trong những tán rừng nguyên sinh trải dài, bất tận và được chiêm ngưỡng sắc màu văn hóa của các dân tộc vùng hồ Ba Bể. Ai đến hội đều lâng lâng trong không khí mùa xuân, cuộc vui trong phần hội vì thế có rất nhiều giây phút thăng hoa trong đỉnh cao của sự viên mãn ngày xuân.
TTXT du lịch Bắc Kạn