Làng cổ Phước Lộc Thọ (Long An) là nơi tập trung nhiều nhà cổ trên khắp 3 miền đất nước. Vừa đối diện với cổng tam quan, du khách đã bị cuốn hút bởi dáng vẻ uy nghi cùng những hoa văn đa dạng. Càng vào sâu trong diện tích rộng lớn của làng cổ, người ta càng bị mê hoặc như đang lạc vào chốn “hoài niệm” với những ngôi nhà rường bài trí giữa không gian êm ả, thanh bình của nhiều loại cây và hoa kiểng...
Nơi đây có bộ sưu tập 22 ngôi nhà cổ lớn, nhỏ, nhà nào cũng đẹp, cái đẹp cổ vật xưa nay hiếm. Chủ nhân Làng cổ Phước Lộc Thọ đã đầu tư công sức, tiền của đi khắp mọi miền đất nước sưu tầm, đem về phục dựng lại trong không gian bài trí hài hòa. Lối đi trong làng cổ cũng thu hút ánh nhìn của những ai yêu thích mỹ thuật. Những con đường ngoằn ngoèo lót đá xanh chẻ hình chữ nhật lớn lún phún cỏ xanh, hai bên là những bụi tre, hàng trúc, kiểng lạ, cây quý và những đồi cảnh... như nét chấm phá, điểm xuyết khéo léo, gợi cảm. Lại có những con đường tráng xi măng xanh màu ngọc, cùng những chiếc cầu giả gỗ bắc qua dòng nước êm đềm, thơ mộng. Để rồi những ngôi nhà cổ - nhà rường sẽ kể cho khách nghe bao nét văn hóa độc đáo.
Anh Cao Minh Sang phụ trách Làng cổ Phước Lộc Thọ cho biết, mỗi ngôi nhà cổ ở đây mang một nét văn hóa đặc trưng thú vị. Đó là nhà Nam Bộ 3 gian 2 chái; nhà sàn người Việt mang phong cách cộng đồng; nhà chữ công phong cách Bắc Bộ với 104 cột, 1.000 hoa văn cầu kỳ, tinh xảo với bộ nhị, bộ tam, bộ tứ, bộ ngũ, bộ lục...; nhà 5 gian 3 chái triều Nguyễn chỉ có vua mới được phép xây cất; nhà sàn Khmer Tây Ninh, nhà sàn dân tộc Thái; nhà tiểu lâu tứ giác bát dần, gọi là tiểu lâu Huế... tất cả đều được xây dựng bằng những loại gỗ quý như căm xe, cà chắc, gỗ đỏ, trắc, dầu... Cột gỗ của các ngôi nhà là những tác phẩm điêu khắc gỗ của thời kỳ cuối thế kỷ 19 - đầu thế kỷ 20 với sự kết hợp hài hòa giữa cương cường và uyển chuyển, giữa rắn chắc và mềm mại theo triết lý âm dương. Hầu hết các kèo, cột, thanh rường, cột trụ, bao lam, vách trần... đều được khảm trai, ốc xà cừ, chạm khắc công phu nhiều hoa lá, điển tích, câu đối với nhiều hoa văn khác nhau. Nhà có số cột nhiều nhất là 114 cột và ít nhất là 36 cột với lối kiến trúc vừa lạ vừa đẹp mắt. Đặc biệt, Làng cổ Phước Lộc Thọ có 6 ngôi nhà sàn phong cách văn hóa cư ngụ của đồng bào Tây Nguyên đều được xây dựng bằng gỗ quý, hầu hết được sưu tầm từ Đắk Lắk, Đắk Nông, Gia Lai, Quảng Nam...
Cùng với bộ sưu tập nhà cổ là bộ sưu tập cổ vật bài trí trong các ngôi nhà. Như nhà tiểu lâu tứ giác bát dần, là nhà các vị quan lớn triều Nguyễn, có bộ 3 tượng đồng cùng niên đại, khắc họa sinh động các vị: Phật Như Lai, Phật Bà Quan Âm và Địa Tạng vương Bồ tát. Sau lưng các bức tượng này đều có khắc dấu triện. Tượng Phật Tổ Như Lai trên 300 năm của người Khmer ở một ngôi nhà khác. Nội thất của các ngôi nhà cổ này đều là những vật quý hiếm, như chiếc giường rộng lớn được hình thành từ nguyên một tấm gỗ lớn. “Thời Nguyễn, chỉ có những bậc đế vương mới có chiếc giường nguyên tấm như vậy. Hàng quan lại cao cấp có giường 2 tấm. Còn thứ dân thì từ ba tấm trở lên. Giường một tấm này là long sàn của vua Bảo Đại”, anh Sang cho biết. Làng cổ Phước Lộc Thọ còn có một chiếc long sàn triều Nguyễn khác, sơn son thếp vàng, các mặt chạm trổ cảnh canh gác biên cương, cảnh chiến đấu chống ngoại xâm, cảnh ngư tiều canh mục cùng các sinh hoạt đời thường của 4 giới: sĩ, nông, công, thương. Có chiếc tủ xà cừ cổ khi có ánh sáng chiếu vào phát ra 7 màu lấp lánh... Làng cổ Phước Lộc Thọ còn là nơi lưu giữ các vật dụng sinh hoạt của nhiều thành phần trong xã hội Việt Nam, từ vua chúa, quan quân, địa chủ, người dân đến các vật tâm linh văn hóa của người Việt bằng đủ các chất liệu gỗ, sắt, đồng, gốm sứ... đa dạng niên đại, phong phú chủng loại. Trong đó có cả những vật dụng cổ mang phong cách hiện đại thời Pháp mới sang Việt Nam, như điện thoại, radio, máy hát, máy chụp hình, đèn...
Với bộ sưu tập nhà cổ và cổ vật đồ sộ, quý hiếm như vậy, Làng cổ Phước Lộc Thọ đã được Trung tâm kỷ lục Việt Nam xác lập là nơi sở hữu nhiều nhà cổ, hoa văn phong phú, đa dạng nhất Việt Nam, tạo được sức hút riêng với khách du lịch.
TTXT du lịch Long An