Với nhiều danh thắng, di tích lịch sử, văn hóa gắn với tín ngưỡng, lễ hội, sẽ là lợi thế giúp khai thác, phát triển du lịch Lạng Sơn, đặc biệt là loại hình du lịch văn hóa tâm linh (DLVHTL) trở thành thế mạnh, có sức hấp dẫn với du khách. Nhận thấy rõ tiềm năng, thế mạnh, nhu cầu của du khách, các cấp, ngành chức năng của tỉnh đã đẩy mạnh nhiều hoạt động thiết thực, ý nghĩa nhằm đưa loại hình DLVHTL phát triển đúng hướng, mang lại nhiều giá trị, hướng tới sự phát triển bền vững, đóng góp vào sự tăng trưởng chung của tỉnh.
Theo đó, thời gian qua, bên cạnh việc bảo tồn, gìn giữ các giá trị, cảnh quan di tích, việc duy trì, phục dựng những lễ hội tiêu biểu, phát huy giá trị di sản văn hóa gắn với các di tích cũng hết sức được quan tâm. Cùng với đó, du lịch Lạng Sơn còn tích cực nghiên cứu, xây dựng những tour, tuyến du lịch hợp lý; quan tâm đầu tư vào các khu du lịch tâm linh để tạo ra sự đồng bộ; đào tạo đội ngũ hướng dẫn viên có kiến thức văn hóa, lịch sử; đầu tư có chiều sâu vào các dịch vụ đi kèm, cải thiện hạ tầng giao thông dẫn vào các khu di tích, đặc biệt là hệ thống giao thông đến các điểm du lịch có sức hút với du khách; tập trung đầu tư các khu du lịch trọng điểm. Mặt khác, hoạt động liên kết du lịch được đẩy mạnh; công tác quản lý du lịch được tăng cường... Đặc biệt, tỉnh đã có riêng một đề tài “Nghiên cứu giải pháp phát triển du lịch văn hóa tâm linh tại một số địa bàn tỉnh Lạng Sơn”.
Thực tế cho thấy, trong mấy năm trở lại đây, khách đến du lịch Lạng Sơn thường tập trung vào dịp đầu năm và cuối năm. Theo quan niệm dân gian, nếu đầu năm mọi người du xuân, đi lễ “xin lộc” thì cuối năm sẽ quay trở lại để “tạ lễ”. Do đó, Lạng Sơn thường tấp nập du khách đi lễ vào những dịp này. Nếu chọn tour du lịch Lạng Sơn 1 ngày đêm, du khách thường đi lễ tại các đền, chùa nổi tiếng trong thành phố Lạng Sơn. Nhiều thời gian hơn, khách sẽ đến các điểm DLVHTL khác tại các huyện trong tỉnh như: đền Mẫu Đồng Đăng (Cao Lộc); chùa Tân Thanh (Văn Lãng) - một điểm đến mới mang nhiều ý nghĩa nơi biên ải. Kết hợp với đó là khách du lịch Lạng Sơn mua gì đặc sản tại các chợ về làm quà cho bạn bè, người thân. Hoặc xuôi về phía nam vào lễ đền Quỷ Môn (Chi Lăng), đền Bắc Lệ (Hữu Lũng)... Bà Nguyễn Thị Phương ở huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng cùng đoàn đến lễ đền Kỳ Cùng cho biết: Trước khi đi, mọi người đã thống nhất vào lễ đền Kỳ Cùng trước. Buổi tối thăm thú mua sắm ở chợ đêm Kỳ Lừa. Hôm sau sẽ đi lễ đền Mẫu Đồng Đăng, chùa Tân Thanh... Thật sự mà nói, nếu đi hết các điểm để hành lễ thì phải cả tuần, vì Lạng Sơn có rất nhiều điểm hành hương nổi tiếng khách đều muốn đến.
Đáng chú ý, trong số 39 điểm du lịch được tỉnh công nhận thì có rất nhiều điểm đến của du lịch văn hóa tâm linh được nhiều du khách lựa chọn. Đơn cử, TP Lạng Sơn có 9 điểm DLVHTL và cũng được xác định đây là thế mạnh phát triển du lịch của địa bàn. Đến du lịch Lạng Sơn mùa xuân, khách còn có dịp trải nghiệm không khí các lễ hội truyền thống và càng hiểu sâu hơn về đất và người xứ Lạng. Thông thường một lễ hội sẽ gắn với di tích. Ví như, lễ hội đền Kỳ Cùng - Tả Phủ; chùa Tam Thanh, chùa Tiên, chùa Bắc Nga, đền Vua Lê... Do đó, khách du xuân trẩy hội sẽ kết hợp trải nghiệm loại hình du lịch văn hóa tâm linh. Mà cốt lõi của một lễ hội chính là dịp tập trung nhất để mọi người kính ngưỡng nhân vật đang được thờ phụng tại di tích đó.
Theo thống kê của cơ quan chức năng, trong tổng số lượt khách đến du lịch Lạng Sơn mỗi năm một tăng, thì lượt khách tham gia DLVHTL chiếm một tỷ lệ không nhỏ. Cụ thể như năm 2016, tổng lượng khách du lịch đến với tỉnh ước đạt 2.411.200 lượt khách, đạt 96% kế hoạch, tăng 5% so với cùng kỳ năm 2015. Trong đó, khách trong nước ước đạt gần 2.173 nghìn lượt, vượt 1% kế hoạch, tăng 5% so với cùng kỳ. Bà Đặng Thị Lan, Trưởng phòng Quản lý Du lịch - Sở VHTT&DL cho biết: trong tổng số lượng khách trong nước đến với tỉnh thời gian qua, lượt khách đến với loại hình DLVHTL luôn chiếm đến 80%. Có thể thấy, DLVHTL ở Lạng Sơn đã trở thành thế mạnh, là loại hình được nhiều du khách lựa chọn.
Bà Trần Thị Bích Hạnh, Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin Xúc tiến du lịch Lạng Sơn - Chủ nhiệm đề tài “Nghiên cứu giải pháp phát triển DLVHTL tại một số địa bàn tỉnh Lạng Sơn” cho biết: Trung tâm cũng đã có nhiều hoạt động quảng bá cho loại hình thế mạnh này. Năm 2017 sẽ triển khai kế hoạch ứng dụng đề tài nghiên cứu đã được nghiệm thu với những giải pháp, hoạt động rất cụ thể, thiết thực.
Xuân mới đang về, tin rằng, với sự quan tâm của các cấp, ngành và cả cộng đồng, du lịch văn hóa tâm linh ở Lạng Sơn cùng với các loại hình du lịch khác sẽ tiếp tục khẳng định được sức hấp dẫn trong hành trình du xuân của du khách.
TTXT du lịch Lạng Sơn