Trong 25 năm tái lập tỉnh, để khai thác những tiềm năng, lợi thế rất lớn về du lịch, Hòa Bình đã nỗ lực quản lý, bảo vệ tài nguyên du lịch, huy động tối đa các nguồn lực xây dựng kết cấu hạ tầng, tăng cường quảng bá, xúc tiến phát triển du lịch... Nhờ vậy, du lịch ở Hòa Bình đã có nhiều khởi sắc, mức tăng trưởng về số khách những năm qua đạt bình quân 20%/năm, doanh thu du lịch đạt cao và duy trì ổn định.
Trong những năm qua, ngành VH-TT&DL đã tham mưu cho tỉnh triển khai thực hiện có hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết, chiến lược, quy hoạch phát triển du lịch của quốc gia và của tỉnh. Thực hiện tốt công tác quản lý, bảo vệ các di tích, danh lam thắng cảnh và tài nguyên du lịch trên địa bàn; xây dựng cơ chế, chính sách và triển khai các giải pháp nhằm huy động các nguồn lực đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng du lịch; tăng cường quảng bá, giới thiệu tiềm năng du lịch Hòa Bình, thu hút đầu tư nhằm khai thác hiệu quả tiềm năng phát triển du lịch và nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch; đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ phát triển nguồn nhân lực du lịch của tỉnh. Đã công bố quy hoạch phát triển du lịch Hòa Bình đến năm 2020, tầm nhìn 2030 và quy hoạch điểm du lịch quốc gia Mai Châu đến năm 2030; khu du lịch quốc gia lòng hồ Hòa Bình đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt làm cơ sở cho việc quản lý và thu hút đầu tư phát triển du lịch trong thời gian tới.
Xác định dịch vụ du lịch là ngành kinh tế tổng hợp quan trọng, góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập, chuyển đổi cơ cấu kinh tế, ngay sau khi tái lập, tỉnh đã chú trọng đầu tư cơ sở vật chất và hạ tầng kỹ thuật cho du lịch Hòa Bình. Hệ thống điện lưới, thông tin liên lạc được đầu tư phủ rộng khắp từ tỉnh đến xã, xóm, bản; mạng lưới giao thông thủy, bộ được đầu tư tạo tiền đề giao lưu văn hóa với các vùng du lịch trong cả nước và quốc tế. Trong 5 năm gần đây, toàn tỉnh đã huy động được khoảng 800 tỷ đồng đầu tư xây dựng hạ tầng du lịch, trong đó, ngân sách Nhà nước trên 50 tỷ đồng. Theo đó, cơ sở kỹ thuật du lịch không ngừng được đầu tư, từng bước đáp ứng yêu cầu phát triển du lịch Hòa Bình. Năm 1991, trên địa bàn tỉnh mới có 1 khách sạn và một số nhà nghỉ với 99 phòng, đến năm 2015 hạ tầng cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch trên địa bàn tỉnh đã có 27 khu, điểm du lịch; 374 cơ sở lưu trú với tổng số 3.291 phòng, trong đó 34 khách sạn (4 khách sạn 3 sao, 18 khách sạn 2 sao, 12 khách sạn 1 sao), 235 nhà nghỉ; 105 hộ kinh doanh nhà nghỉ du lịch cộng đồng theo tiêu chuẩn. Hoạt động kinh doanh dịch vụ vận tải khách du lịch phát triển mạnh đáp ứng nhu cầu du khách. Năm 1991, trên địa bàn tỉnh chưa có đơn vị nào kinh doanh dịch vụ vận chuyển khách du lịch, đến nay đã có nhiều đơn vị đầu tư phát triển các phương tiện vận chuyển khách du lịch bằng ô tô đường bộ và tàu, thuyền đường thủy. Đã có 11 doanh nghiệp kinh doanh taxi, 3 tuyến xe buýt chạy thường xuyên nối hầu hết các tuyến đường huyết mạch trong tỉnh; khoảng trên 200 chiếc tàu, thuyền trên vùng hồ Hòa Bình tạo điều kiện cho khách đến các khu, điểm du lịch thuận lợi. Hoạt động kinh doanh dịch vụ lữ hành trên địa bàn tỉnh cũng từng bước phát phát triển. Năm 1991, trên địa bàn tỉnh chưa có đơn vị nào kinh doanh dịch vụ lữ hành, đến nay có 3 đơn vị kinh doanh lữ hành nội địa hoạt động quy mô nhỏ, chưa có đơn vị kinh doanh dịch vụ lữ hành quốc tế.
Để đáp ứng nhu cầu phục vụ khách tại các điểm, khu du lịch Hòa Bình và các nhà hàng, khách sạn trên địa bàn tỉnh, số lao động hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ du lịch tăng nhanh. Năm 1991, tổng số lao động trong ngành du lịch tỉnh có khoảng trên 200 người, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ còn hạn chế. Đến năm 2015, số lao động trong lĩnh vực dịch vụ du lịch của tỉnh đã tăng lên gần 5.000 lao động, trong đó có hơn 2.000 lao động trực tiếp và gần 3.000 lao động gián tiếp; số lao động đã qua đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ du lịch đạt gần 70%.
Với nỗ lực tạo ra nhiều sản phẩm du lịch hấp dẫn, những năm lại đây, sức hút của du lịch tại Hòa Bình được cải thiện đáng kể. Dựa trên nguồn tài nguyên du lịch đa dạng và phong phú, các doanh nghiệp đã đầu tư phát triển được nhiều sản phẩm mới, tạo thành những khu, điểm du lịch thu hút nhiều du khách đến tham quan, du lịch. Trên địa bàn tỉnh đã có một số khu, điểm du lịch hấp dẫn du khách như: Khu du lịch chùa Tiên (Lạc Thủy); hồ Hòa Bình; khu nghỉ dưỡng du lịch Hòa Bình - Kim Bôi suối nước khoáng; sân golf Phượng Hoàng; các điểm du lịch cộng đồng người Thái ở Mai Châu; cộng đồng người Mường ở Cao Phong, Tân Lạc... Đã có nhiều tuyến du lịch nội tỉnh liên kết các khu, điểm du lịch với nhau và một số tuyến, tour du lịch Hòa Bình kết nối với các tỉnh bạn như: Hà Nội, Ninh Bình, Quảng Ninh, Sơn La, Điện Biên, Lai Châu.
Sau 25 năm tái lập tỉnh, du lịch Hòa Bình đã có nhiều khởi sắc, mức tăng trưởng về số khách và doanh thu du lịch đạt cao và duy trì ổn định. Năm 1991, tỉnh đón 6.768 lượt khách, trong đó, khách quốc tế 1.768 lượt; tổng thu nhập từ du lịch đạt 1,62 tỷ đồng. Năm 2005, Hòa Bình đón 305.576 lượt khách; năm 2010 đón 1.105.000 lượt khách. Năm 2015, lượng khách du lịch đến với Hòa Bình đã đạt 2.568.443 lượt khách, trong đó khách quốc tế 200.000 lượt, khách nội địa trên 2,3 triệu lượt; doanh thu hoạt động du lịch đạt trên 831 tỷ đồng.
TTXT du lịch Hòa Bình