Chùa Bửu Phong (Đồng Nai) tọa lạc trên đỉnh núi Bửu Long (sách xưa còn ghi là núi Bửu Phong hay núi Bình Điện) thuộc khu phố 5 (P. Bửu Long, TP. Biên Hòa) sau lưng Văn Miếu Trấn Biên. Đây là một trong ba ngôi chùa có niên đại xây dựng sớm nhất ở vùng đất này. Chùa cổ Bửu Phong đã được xếp hạng là di tích lịch sử kiến thúc nghệ thuật cấp quốc gia (1994) và di tích lịch sử văn hóa - danh thắng quốc gia (2013).
Đường lên chùa bước lên 20 bậc thềm đá rêu phong, hai bên có hai con rồng chế tác bằng đá. Chùa nằm trên núi cao, có nhiều cây cổ thụ xanh mát, không khí trong lành rất phù hợp cho du khách lên tịnh tâm chiêm bái và vãn cảnh.
Theo cuốn “Lịch sử Bửu Phong cổ tự” (Bảo tàng Đồng Nai) thì sơ khai đây chỉ là một cái am tranh vách lá do Hòa thượng Bửu Phong dựng vào năm 1616. Cổng tam quan chùa Bửu Phong ở Đồng Nai vẫn còn ghi rõ con số 1616 để đánh dấu năm thành lập chùa. Hằng năm, ngày 12 tháng 8 (âm lịch) là ngày giỗ Tổ khai sơn.
Mặt tiền chùa Bửu Phong được trang trí các bức phù điêu chạm trổ ghép với những miếng sành, sứ, gốm, đá được đắp nổi rất công phu, tinh xảo. Các họa tiết hoa văn được cách điệu theo nhóm tứ linh (long, lân, qui, phụng) và tứ quý (mai, lan, cúc, trúc) biểu thị cầu mong sự an nhàn, thịnh vượng, may mắn của người xưa. Trong khuôn viên chùa còn có rừng cây sứ cổ thụ nở hoa thơm ngạt ngào.
Trong chánh điện chùa Bửu Phong có pho tượng Phật A Di Đà được tạc bằng gỗ mít từ thời Minh Mạng (1829) và các tượng chư vị Phật, Bồ tát bằng đá cũng có tuổi thọ hàng trăm năm. Hàng cột gỗ lim và những tấm liễng, câu đối viết bằng chữ Hán vẫn được gìn giữ nguyên vẹn suốt hàng trăm năm qua.
Bên phải chánh điện chùa còn có một ban thờ trang trọng thờ tượng Phật hoàng Trần Nhân Tông, dưới là tượng bán thân Chủ tịch Hồ Chí Minh và cuối cùng là di ảnh của Đại tướng Võ Nguyên Giáp lập từ năm 2013. Theo lời trụ trì ni trưởng Thích Nữ Huệ Hương thì sau khi tham dự lễ truy điệu Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại Quảng trường tỉnh Đồng Nai. Để tỏ lòng thành kính, tiếc thương và biết ơn sâu sắc đối với những cống hiến to lớn của một vị tướng anh hùng dân tộc, sư trụ trì quyết định rước di ảnh về đặt thờ tại chánh điện chùa Bửu Phong.
Nằm phía triền dốc núi có một cái giếng cổ, người dân gọi là “giếng Gia Long” tương truyền do vua Gia Long cho đào lấy nước để nuôi quân. Ngày nay, nhà chùa vẫn sử dụng nguồn nước trong mát này.
Do chùa nằm gần làng đá Bửu Long nên hầu như các pho tượng lộ thiên đều chế tác từ nguồn đá Bửu Long. Chùa có dựng một bức tượng vị La hán làm bằng chất liệu đá trắng, biểu cảm nhân từ, sinh động.
Bà Nguyễn Thị Tư (86 tuổi), người bán nhang gần 56 năm tại chùa Bửu Phong. Bà Tư trở thành một “hướng dẫn viên” bất đắc dĩ cho khách du lịch vì hơn nữa thế kỷ ngồi bán nhang dưới triền núi nên bà Tư chứng kiến và hiểu rõ hơn ai hết những biến cố thăng trầm qua thời gian của ngôi chùa.
Sừng sững trên núi có 1 khối đá khổng lồ, nằm chồng lên một khối đá nhỏ nhưng bằng phẳng. Nhìn từ xa hình thể khối đá như đầu con rồng đang há miệng. Dân gian đặt tên hai tảng đá này là Hàm Rồng. Tương truyền người Chân Lạp có đến đây lập một am miếu và tôn thờ đá Hàm Rồng là thần Sơn Thạch. Hiện ngôi miếu vẫn còn. Cách đó không xa cũng có hai khối đá lớn chồng lên nhau trông giống như đầu con Cọp đang há miệng nên dân gian đặt tên là Hàm Cọp.
Nằm trên đỉnh núi cheo leo, bao quanh là rừng cây xanh mát là mộ tháp của vị tổ sư, người có công khai sơn phá thạch dựng chùa Bửu Phong. Phía dưới còn có 3 ngôi mộ tháp của các chư vị tổ sư đời sau.
Đứng trên điểm cao nhất của chùa Bửu Phong tỉnh Đồng Nai, du khách có thể hướng tầm mắt bao quát được toàn cảnh khu du lịch Bửu Long bên bờ hồ Long Ẩn, núi Long Sơn... đầy đủ mây, nước, núi, rừng hết sức hữu tình và nên thơ.
TTXT du lịch Đồng Nai