Từ khi được thành lập và đi vào hoạt động đến nay, tổ sử dụng chó nghiệp vụ bảo vệ rừng của Vườn quốc gia Chư Yang Sin (Đắk Lắk) đã trở thành khắc tinh đối với lâm tặc. Những chú khuyển này hổ trợ kiểm lâm rất hiệu quả.
Trong câu chuyện về công tác quản lý, bảo vệ rừng của đơn vị, Phó giám đốc Vườn quốc gia Chư Yang Sin, Lộc Xuân Nghĩa cứ nhắc đi nhắc lại việc sử dụng chó nghiệp vụ làm công cụ chống lâm tặc hữu hiệu. “Bây giờ đi truy quét lâm tặc dù được trang bị súng, hơi cay, roi điện..., lâm tặc vẫn không sợ, chúng sẵn sàng tấn công lại nhân viên kiểm lâm, nhưng nếu thấy chó nghiệp vụ của Vườn ra quân thì lâm tặc sợ xanh mặt”, anh Nghĩa nói. Năm 2007, Cục Kiểm lâm có đề án sử dụng chó nghiệp vụ bảo vệ rừng trang bị cho một số đơn vị kiểm lâm trong nước, nhân cơ hội này, Vườn quốc gia Chư Yang Sin xây dựng kế hoạch trình UBND tỉnh để xin kinh phí mua, làm chuồng trại, thức ăn, chăm sóc, huấn luyện và quản lý chó nghiệp vụ làm công vụ hỗ trợ bảo vệ rừng. Sau khi được phê duyệt, đơn vị đã cử 12 cán bộ kiểm lâm ra Trung tâm huấn luyện chó nghiệp vụ ở Hà Nội học 1 tháng rưỡi về các kỹ năng chăm sóc, huấn luyện và sử dụng chó nghiệp vụ. Đến giữa năm 2007, tổ sử dụng chó nghiệp vụ (tổ kiểm khuyển) của Vườn đi vào hoạt động, gồm 12 nhân viên kiểm lâm, được giao nhiệm vụ chăm sóc, huấn luyện và sử dụng 6 chú chó nghiệp vụ tham gia tuần tra, truy bắt lâm tặc.
Anh Bùi Công Hùng, tổ trưởng tổ kiểm khuyển của Vườn quốc gia Chư Yang Sin cho biết, từ ngày có chó nghiệp vụ tham gia bảo vệ rừng, anh em yên tâm công tác hơn. Qua nhiều đợt truy quét, khi thấy chó nghiệp vụ xuất hiện là lâm tặc trở nên “mềm như bún”, không dám gây sự như trước. Điển hình, vào đầu tháng 9/2014, tại tiểu khu 1187 do Trạm kiểm lâm số 1 quản lý, khi phát hiện một đối tượng cầm cưa xăng đi vào rừng cấm, lực lượng kiểm lâm đã ra lệnh cho đối tượng dừng lại, nhưng anh ta liền vứt cưa và bỏ chạy. Khi kiểm lâm thả chó đuổi theo vật ngửa đối tượng ra giữa rừng thì anh này mới sợ run lẩy bẩy xin kiểm lâm giữ chó lại. Năm 2010, trong một đợt mật phục, cùng với sự hỗ trợ của chó nghiệp vụ, kiểm lâm Vườn quốc gia Chư Yang Sin cũng đã bắt được 1 đối tượng đang đốn hạ một cây gỗ hương. “Trước đây, khi chưa có chó nghiệp vụ, việc truy bắt lâm tặc trong rừng hết sức khó khăn, nhưng nay, nếu lâm tặc bỏ chạy, chỉ cần thả chó ra là chúng hết đường chạy thoát”- anh Hùng cho biết thêm. Đặc biệt, trong những đợt tuyên truyền bảo vệ rừng, nhân viên kiểm lâm mang chó nghiệp vụ đến các thôn, buôn giáp ranh với rừng,để người dân chứng kiến tận mắt bằng hình ảnh trực quan sinh động những chú chó to như con bê, mắt long sòng sọc đè lên những kiểm lâm đóng giả lâm tặc, đã phần nào làm cho ý định vào rừng khai thác lâm sản trái phép của người dân chùng xuống, còn lâm tặc nếu đã từng một lần đối mặt với chó nghiệp vụ thì lần sau không dám bước chân vào rừng.
Nằm khuất phía sau nhà lớn của Vườn quốc gia Chư Yang Sin là hai dãy nhà nhỏ, nơi ở của 6 chú chó nghiệp vụ. Nghe tiếng người lạ, đàn chó lồng lên sủa, đạp chân lên rào chắn bằng lưới B40, chúng gầm gừ đe dọa khách. Anh Nguyễn Ngọc Quyến, cán bộ phụ trách thú y và ăn uống cho đàn chó đang chuẩn bị bữa ăn cho chúng phải ra lệnh chúng mới chịu im. Anh Quyến cho biết, đàn chó này thuộc hai loại giống Béc giê Đức (loài chó chăn cừu) và Rottweiler. Chúng đã được huấn luyện ở Hà Nội các kỹ năng tuần tra và truy bắt lâm tặc. Về đây, chúng tiếp tục được chăm sóc tốt không những về khẩu phần ăn hằng ngày mà cả công tác thú y. Mỗi tháng, 1 chú chó được dành ra khoản ngân sách riêng để thuốc men, ăn uống gồm các loại: gan, phổi, tim cật heo, bò, trứng vịt lộn... nấu thành cháo. Mỗi ngày đàn chó ăn hai bữa vào buổi trưa và chiều. Một điều tối kỵ trong việc quản lý đàn chó này là không được để nhiều người lạ thường xuyên đến khu vực chuồng trại, vì như thế sẽ khiến chúng dễ quen hơi người lạ mà quên dần hơi chủ và những kỹ năng được dạy. “Ngày mới đưa chúng về Vườn quốc gia Chư Yang Sin do thời tiết thay đổi nên chúng lăn ra ốm, anh em mất ăn mất ngủ tìm cách chữa trị, phải điện thoại nhờ cán bộ thú y của Công an tỉnh tư vấn cách chữa trị, giờ thì anh em đã có kinh nghiệm chăm sóc, chữa trị cho chúng các bệnh thông thường rồi”, anh Quyến tâm sự.
Chó nghiệp vụ chỉ nghe lời hai cán bộ kiểm lâm trực tiếp chăm sóc, huấn luyện và sử dụng chúng. Đi truy bắt lâm tặc nhiều như thế, nhưng chưa bao giờ chó được mở rọ mõm, chỉ trong trường hợp lâm tặc chống trả gây nguy hiểm cho nhân viên kiểm lâm thì chó mới được mở rọ mõm. Những khi không phải đi tuần tra, tổ kiểm khuyển của Vườn quốc gia Chư Yang Sin sẽ có nhiệm vụ huấn luyện chúng những kỹ năng đã học để chúng không bị quên.
TTXT du lịch Đắk Lắk