Du lịch Đà Lạt - Lâm Đồng trải nghiệm nếp sống địa phương “cùng ăn, cùng ở, cùng làm” đang là một xu hướng du lịch hấp dẫn, đầy trách nhiệm và mang lại lợi ích cho cả du khách lẫn người dân bản địa. Hình thức du lịch cộng đồng (DLCĐ) này đã và đang trở thành sự lựa chọn mới của nhiều du khách trong và ngoài nước.
Những trải nghiệm thú vị
Khác với những lần du lịch Đà Lạt trước đây chỉ quanh quẩn với những điểm du lịch nổi tiếng, lần này, Võ Uyên - du khách đến từ TP Hồ Chí Minh đã chọn cho mình một kỳ nghỉ với những người dân tại xã Đạ Quyn, huyện Đức Trọng trong một homestay đậm chất dân tộc. 3 ngày ở lại đây, cùng ăn, cùng sinh hoạt với người dân địa phương, Uyên đã có những trải nghiệm mà cô cho là tuyệt vời và không thể nào quên. Thay vì chen chúc với những điểm du lịch đã quá quen thuộc như Vườn hoa thành phố, Thung lũng Tình Yêu... Uyên lại có những ngày cùng trồng rau, hái cà phê, cùng leo đồi, băng rừng, cùng học cách làm thức ăn truyền thống của người dân địa phương. Kết thúc chuyến du lịch, mặc dù chân mỏi hơn, làn da đen sạm đi, nhưng cô vẫn hào hứng nói rằng, nhất định lần sau sẽ rủ thêm nhiều bạn bè cùng trải nghiệm những điều thú vị ở nơi này, và ở lại trong thời gian dài hơn.
Anh Daniel đến du lịch Đà Lạt - Lâm Đồng từ nước Đức xa xôi lại tỏ ra thích thú khi được đến những vườn cà phê để cùng hái quả, phơi khô, tận mắt quan sát quá trình kì công để dệt nên những tấm thổ cẩm tại thôn B’Nơ C. Đây là một loại hình du lịch mới được hình thành tại một số nơi của huyện Lạc Dương. Sau khi được tham gia giao lưu văn hóa cồng chiêng tại Khu du lịch Lang Biang và Vườn quốc gia Bidoup - Núi Bà, Daniel được đi sâu tìm hiểu văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số bản địa, tham quan và mua dâu tây sạch tại 3 xã Đạ Sar, Đạ Nhim, Đạ Chais dọc tuyến Quốc lộ 27C, thưởng thức cà phê Arabica Lang Biang. Kết thúc chuyến đi, Daniel được trực tiếp mua sắm các sản phẩm thổ cẩm ngay tại tổ dân phố B’Nơ C để làm quà.
DLCĐ được hiểu là loại hình du lịch mang lại cho du khách những trải nghiệm về cuộc sống của người dân bản địa. Người dân được tham gia trực tiếp vào các hoạt động du lịch và thu được các lợi ích kinh tế - xã hội từ các hoạt động du lịch, đồng thời chịu trách nhiệm bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, môi trường và văn hóa địa phương. Không chỉ có Võ Uyên hay Daniel, mà đây là cảm nhận chung của hầu hết du khách, nhất là những người trẻ sau khi tham gia các tour DLCĐ. Ở một số địa phương trên cả nước, nhất là các vùng miền núi có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống như Hà Giang, Sa Pa, Lào Cai... đã có rất nhiều mô hình DLCĐ phát triển khá thành công. Những mô hình này đang mang lại hiệu quả thiết thực, không chỉ bảo tồn và phát huy thế mạnh văn hóa bản địa của các dân tộc, mà còn góp phần xóa đói giảm nghèo, nâng cao đời sống của nhiều người dân địa phương.
Tỉnh Lâm Đồng nói chung và TP du lịch Đà Lạt nói riêng có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển DLCĐ, nhưng loại hình du lịch này mới chỉ bắt đầu xuất hiện trong thời gian gần đây như một xu hướng mới, trở thành sự lựa chọn của nhiều khách du lịch. Chị Hà Thúy Diện - chủ một homestay hướng đến các tour DLCĐ tại Đức Trọng cho biết, DLCĐ tại địa phương sẽ giúp người dân nhận thức được việc phát triển sản xuất, giữ gìn văn hóa truyền thống gắn với đón khách du lịch đến tham quan và bảo vệ môi trường. Mặc dù doanh thu từ DLCĐ chưa cao nhưng sẽ mở ra một hướng phát triển trong việc xây dựng nông thôn mới.
Ðể DLCÐ phát triển bền vững
Đầu năm 2017, Sở Khoa học và Công nghệ Lâm Đồng vừa được giao nhiệm vụ “Nghiên cứu xây dựng mô hình du lịch dựa vào cộng đồng” với việc tuyển chọn đơn vị thực hiện 2 đến 3 mô hình du lịch, trong đó có ít nhất 1 mô hình khai thác các giá trị văn hóa bản địa Lâm Đồng. Đồng thời nghiên cứu, đánh giá thực trạng, xác định tiềm năng, làm cơ sở đề xuất giải pháp khả thi để phát triển bền vững DLCĐ trên địa bàn tỉnh.
Tại huyện Lạc Dương, một địa phương có nhiều lợi thế như vị trí địa lý thuận lợi, điều kiện thiên nhiên ưu đãi, khí hậu quanh năm trong lành, mát mẻ, hệ động thực vật phong phú; văn hóa độc đáo, giàu bản sắc, có ý thức bảo tồn và phát triển các giá trị văn hóa truyền thống bản địa, hình thức DLCĐ đang dần được nhen nhóm và có định hướng phát triển trong thời gian tới. Ông Cao Anh Tú - Trưởng phòng Văn hóa thông tin huyện Lạc Dương cho biết, nếu như trước đây, khách du lịch Đà Lạt về thăm huyện chỉ biết đến du lịch văn hóa và dã ngoại thì hiện nay, các cơ sở du lịch trên địa bàn huyện đã chủ động liên kết tour, tuyến và cung cấp nhiều sản phẩm dịch vụ kèm theo để đáp ứng tốt hơn nhu cầu của du khách.
Nhận thấy những hiệu quả bước đầu do DLCĐ mang lại, huyện Lạc Dương chủ trương phát triển loại hình du lịch này, đẩy mạnh xã hội hóa để phát triển DLCĐ, các nghề thủ công và các dịch vụ phục vụ du lịch. Thông qua việc khuyến khích đầu tư xây dựng các khu, điểm vui chơi giải trí, các loại hình hoạt động văn hóa, thể thao lành mạnh, hấp dẫn, huyện hướng tới việc thu hút và giữ chân khách du lịch Đà Lạt - Lâm Đồng. Ông Tú cho biết, trong năm 2017, huyện Lạc Dương sẽ thực hiện khảo sát, hình thành 2 tuyến du lịch trên Quốc lộ 27C và tỉnh lộ 722 thuộc địa bàn huyện; hỗ trợ, đầu tư xây dựng 2 mô hình DLCĐ tại thôn Đưng K’Si - xã Đạ Chais và khu dân cư mới xã Đạ Nhim để làm cơ sở nhân rộng.
Việc phát triển các sản phẩm DLCĐ đáp ứng được nhu cầu khám phá của đông đảo khách du lịch Đà Lạt - Lâm Đồng muốn tìm hiểu văn hóa dân tộc đặc sắc. Tuy nhiên, để DLCĐ phát triển tại tỉnh thì vẫn còn một chặng đường dài. Bởi theo bà Huỳnh Thị Hà Giang, Phòng Quản lý Du lịch thuộc Sở Văn hóa Thể thao Du lịch cho biết, hiện tại, tỉnh đang định hướng và tập trung để phát triển du lịch mạo hiểm và du lịch nông nghiệp. Riêng DLCĐ, mặc dù có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển, song bên cạnh đó, tỉnh vẫn đang vướng mắc nhiều vấn đề để triển khai loại hình du lịch này. Bên cạnh sự hợp tác của người dân chưa thực sự nhiệt tình thì việc chưa có chính sách phù hợp cũng là một khó khăn cần được giải quyết.
Cũng theo bà Giang, hiện trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng nói chung và TP du lịch Đà Lạt nói riêng đã có một vài điểm tổ chức DLCĐ nhưng chủ yếu là tự phát, chưa có chương trình cụ thể. Để phát triển kinh tế địa phương, tôn trọng những giá trị bản địa, giá trị cộng đồng thì loại hình du lịch có trách nhiệm sẽ là giải pháp để phát triển DLCĐ đúng hướng và bền vững. Việc đảm bảo người dân được hưởng lợi từ sự phát triển du lịch của địa phương chính là nguyên tắc để loại hình DLCĐ phát triển bền vững.
TTXT du lịch Đà Lạt