Vườn quốc gia Bidoup Núi Bà (Lâm Đồng) vừa khánh thành và đưa vào hoạt động Trung tâm du khách và diễn giải môi trường, được xây dựng ngay tại khu hành chính dịch vụ của Vườn, thuộc xã Đa Nhim (Lạc Dương) cách Đà Lạt khoảng 35km theo tuyến đường liên tỉnh 723 (Đà Lạt - Nha Trang).
Trung tâm du khách và diễn giải môi trường sẽ là nơi đón tiếp du khách, học sinh sinh viên và các nhà khoa học đến tham quan, học tập và nghiên cứu tại Vườn quốc gia Bidoup Núi Bà. Trước khi thực hiện cuộc hành trình du lịch sinh thái khám phá thiên nhiên kỳ thú, khách dừng chân tại trung tâm sẽ có cái nhìn toàn thể về mối quan hệ liên kiết và sự phụ thuộc lẫn nhau giữa con người và thiên nhiên, môi trường và sự đa dạng của rừng, sự hình thành, phát triển và vai trò của rừng đối với đời sống con người, những nét đẹp văn hóa của đồng bào dân tộc K’Ho sống cạnh Vườn quốc gia Bidoup Núi Bà thông qua mạch diễn giải bằng mô hình tương tác, hình ảnh và hiện vật... Từ đó du khách có cái nhìn tổng thể về công tác bảo tồn của Vườn và nhận thức trách nhiệm của chính mình trong việc bảo vệ những giá trị tự nhiên và văn hóa của cộng đồng dân tộc bản địa. Bên cạnh nhà diễn giải, trung tâm còn có nhiều hạng mục công trình phục vụ du khách như nhà mái che sinh hoạt nhóm, quầy lưu niệm, khu cắm trại ngoài trời...
Mô hình diễn giải và chuyện của rừng
Trung tâm du khách và diễn giải môi trường tại Vườn quốc gia Bidoup Núi Bà giản dị mà sinh động, 20 chủ đề diễn giải trực quan, câu chuyện của rừng mở ra. Hình ảnh và màu sắc tinh tế, kết cấu lời dẫn rõ ràng, các tiểu tiết nhấn nhá đầy sức gợi. Cuộc sống con người và thiên nhiên đan chặt với nhau như các đường trên một tấm thảm, đó là sự gắn bó và hòa hợp hết sức hữu cơ, khó tách rời. Thông điệp “Hãy nhìn kỹ hơn” như nhắc nhở về những gì nhỏ bé nhất cấu tạo nên rừng, đó là hệ động thực vật đa dạng, từ những loài côn trùng tưởng như quá nhỏ nhoi giữa cái bao la, rộng lớn đến vô cùng.
Trò chơi tìm chìa khóa để mở đúng ô cửa giới thiệu về các loài chim tại Vườn quốc gia Bidoup Núi Bà là một trong 221 khu xem chim thế giới dẫn giải khá lý thú. Từ đó, hình ảnh xuất hiện chim bồng chanh rừng sống ở ven suối; chim mỏ chéo mới tìm thấy duy nhất trên thế giới, mỏ có lực mở rất mạnh để tách hạt trong trái thông; chim hút mật bụng vàng đạp cánh liên tục để giữ thăng bằng, dùng thức ăn là mật các loài hoa...
Hình ảnh của các loài thực vật và loài hoa đặc hữu: từ đỗ quyên Langbiang rực rỡ đến vương quốc của các loài lan, loài kim giao nam dùng làm đũa thử độc thời xa xưa, thông đỏ có thể chiết xuất trị bệnh nan y... Một phần thân cây thông hai lá dẹt với các vòng vân gỗ đặt ra câu hỏi dành cho khách tham quan về tuổi đời của cây khi một vòng trắng tương ứng với mùa mưa, vòng đen là qua một mùa nắng. Trên trần nhà, mô hình Ma cà rồng bay - loài sinh vật mới được phát hiện tại Vườn quốc gia Bidoup Núi Bà vào năm 2010 di chuyển từ trên xuống dưới gốc cây. Hình ảnh con người bảo vệ thiên nhiên được ghép từ hàng trăm thông điệp về môi trường khi quay phía sau mỗi tấm ghép...
Những trái tim thổn thức cùng rừng
Những diễn giải viên như là linh hồn để mô hình và mẫu vật sống động, có tâm hồn, có đời sống, lan tỏa nhiều cảm nhận. Bằng tình yêu, lòng nhiệt tình, họ đã đưa Vườn quốc gia Bidoup Núi Bà gần hơn và nhiều rung cảm hơn với du khách.
Ka Xuân năm nay vừa tròn 23 tuổi, nhà ở xã Đa Nhim, Lạc Dương, thuyết minh về giàn bếp của người đồng bào dùng để phơi các thực phẩm, Ka Xuân hứa sẽ đem món bánh nếp nhà làm để mời mọi người thưởng thức. Vẻ hồn nhiên, dung dị của một hướng dẫn viên bản địa dường như đem đến cảm nhận khá trọn vẹn về cuộc sống của những gia đình ở gần Vườn quốc gia Bidoup Núi Bà, được rừng bao bọc, che chở qua những mùa mưa nắng. Không như Ka Xuân, Bon Yo Bét - cô hướng dẫn viên từng có vài năm hướng dẫn du khách trên nhiều chặng đường lại rất chủ động và tự tin. Yêu nghề hướng dẫn viên, Bon Yo Bet đã đặt chân đến nhiều vùng đất và tỏ ra rất am hiểu về cuộc sống, phong tục, con người; ngoại ngữ của cô cũng khá vững. Các câu chuyện của cô cứ trôi đi rất tự nhiên, lôi cuốn. Dẫn khách đi dọc tuyến thác Thiên Thai, thiên nhiên cây cỏ trở thành những nhân vật hấp dẫn, thiết thực trong câu chuyện của hướng dẫn viên. Cây thổ tâm thất có tác dụng bổ gan, kinh giới núi chữa bệnh nghẹt mũi, cây cu li dùng để cầm máu khi không may đi rừng bị va vấp, còn sói Nhật lại làm giảm sưng và giảm ngứa... Các bụi tre có thể đem về đan gùi hay để làm dụng cụ tỉa hạt. Gốc trúc ven suối là tài sản quý để bà con đem về làm xà gạc phát cỏ cho cây trồng...
Sắp đặt mà như không sắp đặt, những câu chuyện mang hơi thở của núi rừng từ những con người lớn lên cùng các cánh rừng. Tình yêu rừng như một nguồn cảm xúc rộng lớn, diễn giải viên Trần Nhật Tiên tốt nghiệp Khoa Môi trường - Đại học Đà Lạt, lời diễn giải của anh vừa chặt chẽ, khoa học và sáng tạo và như có rất nhiều niềm vui khi nói về đam mê với công việc của mình. Hàng ngày chạy xe máy vài chục km từ Đà Lạt vào Vườn quốc gia Bidoup Núi Bà, nhịp điệu đều đặn nhưng lăn xả, không nề hà điều kiện địa hình hay thời tiết.
Có lẽ không gian Vườn quốc gia Bidoup Núi Bà đã gắn những tình yêu của mỗi diễn giải viên thành một tình yêu lớn để lan tỏa và lắng đọng đến du khách. Các mô hình diễn giải đang được tiếp tục hoàn thiện để diễn giải viên mô tả sinh động và gần gũi hơn về cuộc sống đa chiều của rừng!
TTXT du lịch Đà Lạt